Alles wat je moet weten over cryptocurrencies

2 jun 2025 | 7 min leestijd

Wat is cryptocurrency (cryptovaluta)?

Cryptocurrency, of ook wel cryptovaluta genoemd, is een digitale of virtuele valuta die op basis van cryptografie wordt beveiligd. De naam "cryptocurrency" is een combinatie van cryptografie en currency (geld). De bekendste en allereerste cryptocurrency is Bitcoin, dat in 2009 gelanceerd werd door Satoshi Nakamoto. Crypto wordt door de meeste mensen als investering gebruikt, maar tegenwoordig is cryptocurrency veel meer dan dat. Er zijn inmiddels miljoenen cryptocurrencies, allemaal met verschillende eigenschappen en use-cases.

Het belangrijkste kenmerk van cryptocurrency is dat het gedecentraliseerd is, dat wil zeggen dat er geen centrale autoriteit is die controle heeft over het systeem, zoals dat bij traditionele valuta (fiat valuta) wel het geval is. Bij cryptocurrencies zorgen deelnemers van het netwerk (ook wel nodes genoemd) voor het beheer van het netwerk. Zij zorgen ervoor dat transacties en processen op het netwerk verwerkt worden.

Cryptocurrencies werken met blockchains, waardoor ze extreem veilig zijn. Blockchains zorgen ervoor dat transacties beveiligd zijn met cryptografie en zijn vrijwel altijd onveranderlijk. Daarnaast zijn de meeste blockchains open-source, waarmee ze voor iedereen inzichtelijk zijn. Deze sterke eigenschappen van cryptocurrency hebben ervoor gezorgd dat het in de loop van de jaren wereldwijd populair is geworden.

Korte samenvatting

Cryptocurrencies zijn digitale munten die functioneren zonder centrale autoriteit en gebruikmaken van blockchain technologie voor veiligheid en transparantie.
De blockchain is een gedecentraliseerd grootboek waarin transacties door middel van cryptografie in blokken worden opgeslagen.
Er zijn miljoenen verschillende cryptocurrencies, waaronder coins met een eigen blockchain en tokens die op andere bestaande netwerken draaien zoals Ethereum.
Crypto heeft verschillende toepassingen, zo kan het dienen als betaalmiddel of investering, maar ook kan het toegang geven tot smart contracts, NFT's en DeFi.
Voordelen van crypto zijn onder andere decentralisatie, transparantie en veiligheid.
Nadelen van crypto zijn onder andere volatiliteit, technische complexiteit en hoog energieverbruik.

Hoe werkt cryptocurrency?

Crypto werkt op basis van blockchain technologie. Elke cryptocurrency heeft een eigen blockchain of draait op de blockchain van andere cryptocurrencies. Op de blockchain worden alle transacties openbaar vastgelegd. Een blockchain bestaat uit blocks die op chronologische volgorde met elkaar verbonden zijn, als een soort ketting. Op elke block staat informatie van transacties die op het netwerk hebben plaatsgevonden.

Elke gebruiker op het netwerk heeft een crypto wallet nodig. Dit is een soort digitale portemonnee waar je jouw crypto bewaart. Een crypto wallet bestaat uit twee belangrijke onderdelen, namelijk: public keys en private keys. De public key is een soort adres van jouw wallet, waarmee anderen crypto naar jouw wallet kunnen sturen. Je kunt dit vergelijken met je bankrekeningnummer. De private key is een soort wachtwoord waarmee je toegang hebt tot jouw crypto's en transacties kunt ondertekenen. De private key is de belangrijkste van de twee: als je deze kwijt bent, kun je niet meer bij jouw cryptocurrencies.

Als mensen een crypto transactie willen uitvoeren, wordt deze gevalideerd door nodes (computers die transacties verwerken). De manier waarop dit gebeurt is afhankelijk van het consensus algoritme dat de blockchain gebruikt. Zo gebruikt de bekendste crypto, Bitcoin, het Proof of Work (PoW) consensus algoritme. Dit systeem zet miners in die op het netwerk rekenpuzzels moeten lossen om nieuwe blokken toe te voegen aan het netwerk om zo BTC te verdienen. Proof of Work vereist veel rekenkracht, waardoor het veel energie kost. Een ander consensus mechanisme is Proof of Stake (PoS), een mechanisme dat bijvoorbeeld wordt gebruikt door Ethereum. Bij PoS worden validators gebruikt die munten inzetten, ofwel staken, om transacties op het netwerk te verwerken.

Verschillende cryptocurrencies

Sinds de allereerste cryptocurrency, Bitcoin, zijn er heel veel andere cryptovaluta bijgekomen. Vele mensen zagen de sterke eigenschappen van Bitcoin en bedachten manieren om cryptocurrency door te ontwikkelen. De decentrale aard van cryptocurrency zorgt voor veiligheid en transparantie, waardoor ontwikkelaars vele kansen zagen. Daardoor bestaan er op de dag van vandaag miljoenen verschillende cryptocurrencies.

Bitcoin

Bitcoin is de allereerste cryptocurrency dat in 2008 werd geïntroduceerd via een whitepaper door een anoniem persoon of groep onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto. In deze whitepaper werd het idee van Bitcoin aangekondigd, met het idee om een gedecentraliseerd betaalmiddel te creëren dat losstaat van banken en overheden. Daarnaast moest dit betaalmiddel inflatie tegengaan, dit was een reactie op de Amerikaanse crisis in 2008. In 2009 werd Bitcoin gelanceerd.

De blockchain van Bitcoin maakt gebruik van Proof of Work technologie, waarbij miners met elkaar concurreren om ingewikkelde wiskundige puzzels op te lossen. Degene die als eerste de puzzel oplost ontvangt nieuwe BTC. In de beginjaren van Bitcoin kreeg een miner maar liefst 50 BTC als beloning voor het oplossen van deze puzzel, maar door de meedere Bitcoin halvings krijgt elke miner vandaag de dag nog maar 3,125 BTC. Uiteindelijk zullen er maximaal 21.000.000 BTC in de omloop zijn, daarom wordt Bitcoin door veel mensen gezien als het "digitale goud".

Bitcoin was de eerste praktische implementatie van een blockchain en een betaalsysteem waarbij vertrouwen ingeruild werd voor cryptografie en transparantie.

Altcoins

Altcoins zijn alle cryptocurrencies die na Bitcoin zijn ontwikkeld. Ze worden daarom ook wel "alternatieve coins" genoemd. Elke altcoin heeft zijn eigen doel, technologie en toepassing. Altcoins kunnen verdeeld worden in coins en tokens. Coins zijn cryptocurrencies met een eigen blockchain en tokens zijn cryptocurrencies zonder eigen blockchains, ze zijn gebouwd op een andere blockchain. Dit zijn de belangrijkste soorten altcoins:

Stablecoins: Stablecoins zijn cryptocurrencies waarvan de waarde gekoppeld is aan een stabiel actief, zoals de Amerikaanse Dollar. Hierdoor is de koers stabiel, waardoor ze geschikt zijn als betaalmiddel. Voorbeeld: USD Coin
Technologische coins: Cryptocurrencies die gebruikt worden om gedecentraliseerde applicaties (dApps) te bouwen en uit te voeren. Deze coins maken gebruik van smart contracts (slimme contracten), waarmee ontwikkelaars afspraken maken die automatisch uitgevoerd kunnen zonder een derde partij. Voorbeeld: Ethereum (ETH)
DeFi-tokens: Deze tokens geven toegang tot Decentralized Finance (DeFi), een ecosysteem dat financiële diensten aanbiedt zonder dat er een derde partij bij betrokken is. Ook deze tokens maken gebruik van smart contracts. Voorbeeld: Aave
Governance tokens: Dit zijn tokens die zeggenschap over de ontwikkeling van een project geven. Gebruikers van dit soort tokens kunnen stemmen over belangrijke beslissingen binnen het project.Voorbeeld: Maker (MKR)
Utility tokens: Dit zijn tokens die gebruikt worden op specifieke blockchains om diensten te kunnen gebruiken. Voorbeeld: ETH op het Ethereum netwerk
Meme coins: Meme coins worden vaak als grap de markt op gebracht en zijn vaak gebaseerd op internetmemes. Ze hebben vaak geen specifiek doel, maar kunnen toch snel populair worden in de community. Voorbeeld: Dogecoin (DOGE)

Wat is het verschil tussen fungible en non-fungible tokens (NFT's)?

Cryptocurrencies kunnen ook onder fungible en non-fungible tokens (NFT's) verdeeld worden. Fungible tokens zijn cryptocurrencies die onderling uitwisselbaar zijn, zo heeft één token exact dezelfde waarde en eigenschappen als een andere van dezelfde token. Als je bijvoorbeeld kijkt naar Bitcoin of Ethereum: elke munt is identiek en evenveel waard. Daarnaast heb je ook non-fungible tokens (NFT's) die juist allemaal uniek zijn. Een NFT vertegenwoordigt een specifiek digitaal item, bijvoorbeeld een kunstwerk of ander verzamelobject, waardoor het een eigen waarde heeft. Fungible tokens dienen dus voornamelijk als betaalmiddel of investering, terwijl non-fungible tokens juist als bewijs van eigendom dienen.

Hoe kun je cryptocurrencies kopen?

De meeste mensen kopen crypto's met als doel om winst te realiseren. In de perfecte situatie zou je een cryptocurrency kopen op de laagste prijs en verkopen op de hoogste prijs, maar doordat niemand de markt kan voorspellen, is dit vaak onmogelijk. Daarnaast kopen mensen ook crypto door de interesse in een project of dienst dat het aanbiedt. Kortom: er zijn veel verschillende redenen om crypto te kopen. Hoe en waar je deze cryptocurrencies koopt, leggen we je nu uit.

Waar crypto's kopen en verkopen?

Je kan crypto kopen op gecentraliseerde exchanges (CEX), gedecentraliseerde exhanges (DEX) en cryptobrokers.

Een gecentraliseerde exchange (CEX) is een handelsplatform dat beheerd wordt door een bedrijf of organisatie, zoals Binance, waarbij de kopers en verkopers aan elkaar gekoppeld worden. Je moet op een CEX je identiteit verifiëren in je account. CEX platformen zijn vaak gebruiksvriendelijk en bieden veel functies, maar je bent afhankelijk van de beveiliging van het platform zelf.

Een gedecentraliseerde exchange (DEX) is een handelsplatform waarop je crypto kunt handelen zonder tussenpartij, zoals Uniswap. Je moet je eigen wallet koppelen aan het platform, waardoor je meer controle en privacy hebt. Een DEX vereist vaak wel meer technische kennis en ervaring.

Een cryptobroker is een tussenpartij waar je direct crypto koopt of verkoopt. Het is vaak gebruikersvriendelijk en geschikt voor beginners.

Hoe financier je je order?

Je kunt op verschillende manieren betalen voor je cryptocurrencies. Finst ondersteunt op dit moment iDeal, Bancontact en SEPA-bankoverschrijvingen (alleen in EUR). Voor elke transactie die je maakt, betaal je bij Finst slechts 0,15% aan transactiekosten.

Hoe plaats je een order?

Je kunt cryptovaluta kopen via het online platform of app van Finst. Kies welke cryptomunt je wil kopen en bepaal de hoeveelheid. In tegenstelling tot traditionele aandelen, hoef je bij crypto geen hele munt te kopen. Je kan bijvoorbeeld ook 0,1 of 0,001 Bitcoin kopen. Voer de stappen in het aankoopproces uit om jouw crypto order te voltooien.

Hoe kun je cryptocurrencies opslaan?

Cryptocurrencies moeten worden opgeslagen in crypto wallets, ook wel digitale portemonnee genoemd. Cryptocurrencies zijn geen fysieke munten, maar in een wallet staat een bewijs dat jij een bepaalde hoeveelheid aan munten bezit. Deze informatie staat allemaal op de blockchain en zorgt ervoor dat niemand zomaar crypto uit jouw wallet kan stelen. Er zijn twee verschillende soorten crypto wallets, namelijk: custodial wallets en non-custodial wallets.

Custodial wallets

Een custodial wallet is een type wallet waarbij iemand anders, vaak een crypto-exchange of broker, de private keys van jouw crypto wallet bezit. Custodial wallets zijn vaak voor beginners een goede keuze, omdat je hiervoor weinig technische kennis nodig hebt. Deze zijn vaak gebruikersvriendelijk en toegankelijk. Een voorbeeld van een custodial wallet is het platform van Finst, waar je gemakkelijk al jouw cryptocurrencies kunt bewaren.

Non-custodial wallets

Bij een non-custodial wallet moet je zelf jouw private keys bewaren, waardoor je de volledige controle over jouw cryptocurrencies hebt. De meeste private keys zijn een vorm van een seed phrase, dit is een soort wachtwoord van meestal 12 of 24 woorden dat je toegang geeft tot je wallet. Non-custodial wallets zijn in de vorm van hot wallets en cold wallets. De meest beveiligde wallet is een hardware wallet, waarmee je al jouw cryptocurrencies offline kunt bewaren.

Voordelen van cryptocurrency

Cryptocurrencies bieden veel voordelen ten opzichte van traditionele valuta. De belangrijkste voordelen worden hier benoemd.

Decentralisatie: Cryptocurrencies draaien op blockchains en worden niet door een centrale autoriteit of bank beheerd. Hierdoor kan niemand jouw saldo blokkeren, transacties vertragen of inflatie veroorzaken.
Veiligheid: De transacties op blockchains zijn beveiligd met cryptografie en zijn vrijwel altijd onveranderlijk.
Transparantie: Alle transacties zijn openbaar zichtbaar, maar er hangen geen namen aan transacties. Je kunt alleen zien dat van wallet A een hoeveelheid er is overgemaakt naar wallet B.
Snelheid en kosten: Transacties kunnen gemakkelijk internationaal uitgevoerd worden en veel blockchains zijn sneller en goedkoper dan traditionele banken.
Toegankelijkheid: Iedereen die toegang heeft tot het internet kan deelnemen over de hele wereld.
Innovatie: De crypto wereld biedt veel innovaties zoals bijvoorbeeld smart contracts, DeFi en NFT's.
Inflatiebescherming: Sommige cryptocurrencies, zoals Bitcoin, hebben een vaste maximale voorraad, waarmee inflatie tegen wordt gegaan. De blockchain kan niet zomaar extra tokens uitgeven, in tegenstelling tot overheden en banken die continu geld bij kunnen printen. Zo heeft Bitcoin een maximale voorraad van 21 miljoen BTC
Transparante voorraad: In tegenstelling tot fiatgeld, waar geld zo maar bijgedrukt wordt, geven de meeste crypto's aan hoeveel er op de markt komen en hoeveel er nog bij komen.

Nadelen van cryptocurrency

Naast de vele voordelen dat cryptocurrency biedt, zijn er ook risico's en nadelen voor het gebruik van cryptocurrencies:

Volatiliteit: Door de relatief jonge crypto markt zijn de meeste cryptocurrencies erg volatiel. Hierdoor kunnen er prijsschommelingen plaatsvinden, waardoor crypto handelaren snel geld kunnen verliezen.
Technische complexiteit: Voor beginners kan het lastig zijn om in de wereld van crypto in te stappen, door de ingewikkelde termen en technologiën.
Energieverbruik: Blockchains die Proof of Work gebruiken verbruiken veel energie.
Scams: Doordat veel mensen nog weinig weten van cryptocurrencies kunnen ze op allerlei manieren opgelicht worden.
Transactiekosten: Sommige cryptocurrencies of crypto exchanges hebben hoge transactiekosten.

Conclusie

Cryptocurrencies zijn digitale valuta die werken op basis van blockchain technologie, zonder tussenkomst van banken of een andere centrale partij. Bitcoin werd in 2009 gelanceerd en was daarmee eerste cryptocurrency. Sindsdien is de cryptowereld sterk gegroeid, met talloze innovatieve projecten en toepassingen, zoals smart contracts, NFT's en DeFi-platformen. Crypto heeft veel voordelen ten opzichte van fiatvaluta, maar heeft ook zijn nadelen. Wil je investeren in crypto, zorg ervoor dat je goed onderzoek doet en bewust bent van de kansen en valkuilen.