Wat is volatiliteit op de cryptomarkt?

Wat is volatiliteit?

Volatiliteit laat zien hoe sterk de prijs van een activum (bijvoorbeeld een aandeel of cryptocurrency) schommelt binnen een bepaalde periode. Het zegt niets over of de koers stijgt of daalt, alleen hoe sterk die bewegingen zijn. Als de koers langzaam en voorspelbaar beweegt, heeft het een lage volatiliteit. Wanneer de koers snel en sterk beweegt, is er sprake van hoge volatiliteit.

In financiële markten wordt volatiliteit vaak gebruikt als een manier om onzekerheid te beschrijven. Wanneer er sterkere schommelingen zijn, wordt het moeilijker om toekomstige prijsbewegingen te voorspellen. Volatiliteit is daarom een belangrijk begrip voor mensen die in crypto of aandelen investeren.

Sommige beleggers zien volatiliteit als een risico, maar het heeft twee kanten. Sterke prijsschommelingen vergroten niet alleen de kans op verliezen, maar ook op winsten. Volatiliteit is daarmee geen oordeel over of een investering goed of slecht is, maar een eigenschap die iets zegt over het risico en het potentiële rendement.

Korte samenvatting

• Volatiliteit beschrijft hoe sterk de prijs van een activum schommelt en zegt iets over onzekerheid, risico en potentieel rendement.
• Crypto wordt als volatieler ervaren dan traditionele markten, omdat prijsschommelingen die daar uitzonderlijk zijn binnen crypto vaak als normaal gelden.
• Volatiliteit in crypto ontstaat vooral door marktsentiment, nieuws, vraag en aanbod en verschilt per marktfase.
• Kleinere cryptocurrencies zijn doorgaans volatieler dan grote munten door lagere liquiditeit en dunnere orderboeken.
• Volatiliteit is niet te vermijden, maar met een duidelijke strategie en risicobeheer wel te managen.

Waarom volatiliteit in crypto anders aanvoelt

Volatiliteit kan in de cryptomarkt soms anders aanvoelen dan in traditionele financiële markten. Waar in de aandelenmarkt een koersbeweging van enkele procenten al opvallend is, zijn zulke schommelingen in crypto "normaal". Wat traditionele beleggers als volatiel zien, is voor crypto-investeerders vaak gewoon ruis.

Dat verschil komt voort uit de aard van de markt. Crypto is ten opzichte van de aandelenmarkt een relatief jonge markt, zonder jarenlange gevestigde structuren en stabiele regelgeving. Daarnaast is de cryptomarkt 24 uur per dag geopend, wereldwijd, zonder sluitingstijden of natuurlijke pauzes die prijsbewegingen afremmen. Hierdoor kunnen koersen continu reageren op nieuws, sentiment en veranderingen in vraag en aanbod.

Zelfs grote cryptocurrencies zoals Bitcoin en Ethereum blijven hierdoor relatief volatiel. Hoewel ze in de loop der jaren zeker stabieler zijn geworden, zijn dagelijkse bewegingen van enkele procenten nog steeds normaal. Bij kleinere of nieuwere cryptocurrencies of tokens kunnen de schommelingen nog veel groter zijn. Wie crypto wil vergelijken met traditionele markten, moet daarom rekening houden met een andere standaard voor wat als "normaal" wordt gezien.

Hoe ontstaat volatiliteit in crypto?

Hoewel volatiliteit op de cryptomarkt normaal is, zijn er verschillende factoren die prijsschommelingen aanwakkeren.

Zo is marktsentiment een belangrijke factor. De cryptomarkt draait sterk op emotie, waarbij angst, optimisme, hebzucht en FOMO beleggers aanzetten tot snelle beslissingen. Deze irrationele handelingen kunnen leiden tot plotselinge koop- of verkoopgolven. Wanneer veel mensen tegelijk dezelfde kant op bewegen, worden prijsbewegingen verder versterkt. Beleggers kunnen de Fear and Greed Index gebruiken om het marktsentiment te bepalen.

Daarnaast speelt nieuws een grote rol. Aankondigingen over regelgeving, hacks, samenwerkingen, adoptie door grote bedrijven of technologische updates kunnen de markt in korte tijd aanwakkeren.

Ook vraag en aanbod zijn cruciaal. Omdat veel crypto's een beperkt circulerend aanbod hebben, kan de prijs explosief stijgen wanneer de vraag snel toeneemt. Bij verkoopdruk gebeurt juist het tegenovergestelde. Dit effect wordt versterkt bij cryptocurrencies met een laag handelsvolume, waar individuele transacties relatief veel impact hebben.

Tot slot is het belangrijk om te begrijpen dat volatiliteit niet constant is. Ook de cryptomarkt kent periodes van relatieve rust, die worden afgewisseld met fases waarin prijsbewegingen juist sterk toenemen. Volatiliteit loopt vaak op tijdens marktcyclussen zoals bull- of bear markets. In meer zijwaartse markten zijn prijsschommelingen vaak kleiner. Daarmee beweegt volatiliteit mee met de fase waarin de markt zich bevindt.

Hoe wordt volatiliteit gemeten?

De volatiliteit van een activum wordt meestal gemeten door te kijken naar historische prijsgegevens, waarbij wordt geanalyseerd hoeveel de prijs is afgeweken van het gemiddelde over een bepaalde periode, bijvoorbeeld 30 dagen of een jaar. Hoe groter die afwijking, hoe hoger de volatiliteit.

Er bestaan ook modellen die proberen volatiliteit te voorspellen. Dit doen zij op basis van verwachtingen en marktdata en deze vormen de basis voor bekende indicatoren zoals volatiliteitsindexen in traditionele markten. Dit blijft echter altijd een schatting, omdat niemand met zekerheid kan voorspellen hoe heftig prijzen zich in de toekomst zullen bewegen.

Wat betekent volatiliteit voor crypto-investeerders?

Volatiliteit kan voor sommige crypto-investeerders grote gevolgen hebben. Het bepaalt niet alleen het risico van een investering, maar ook hoe comfortabel iemand zich voelt bij het aanhouden ervan.

Voor actieve daytraders is volatiliteit vaak een essentieel onderdeel van hun strategie. Zonder deze koersbewegingen zouden er immers weinig kansen zijn om te profiteren. Voor langetermijnbeleggers, ook wel HODLers genoemd binnen crypto, ligt dat anders. Zij kijken vaker naar de onderliggende waarde en het toekomstpotentieel van een project en negeren daarbij meestal de schommelingen op de korte termijn.

Vooral voor beginnende crypto-investeerders kan volatiliteit extra uitdagend zijn. Sterke prijsdalingen kunnen leiden tot paniekverkopen, terwijl snelle stijgingen juist kunnen aanzetten tot FOMO en daarmee tot impulsieve aankopen. Crypto-investeerders zonder duidelijke strategie hebben daardoor meer kans om bij volatiliteit emotionele beslissingen te nemen.

In de praktijk is volatiliteit vaak minder een technisch probleem dan een gedragsprobleem. Hoe iemand omgaat met sterke prijsbewegingen hangt sterk af van de gekozen strategie en ervaring. Met een duidelijk plan kan volatiliteit worden gezien als een normaal onderdeel van de markt. Zonder strategie vergroot het juist de kans op impulsieve beslissingen, wat het rendement negatief kan beïnvloeden.

Welke cryptocurrencies zijn het meest volatiel?

De cryptocurrencies met de hoogste volatiliteit zijn doorgaans kleinere crypto's met een lage marktkapitalisatie en een beperkt handelsvolume. Dit komt voornamelijk doordat deze markten dunner zijn: er staan minder koop- en verkooporders in het orderboek. Zodra er dan een relatief grote aankoop of verkoop plaatsvindt, kan de koers meteen sterk omhoog of omlaag worden geduwd.

Grote en gevestigde cryptocurrencies hebben meestal een hogere marktkapitalisatie en worden veel intensiever verhandeld, waardoor er meer liquiditeit en een dieper orderboek is. Dat maakt deze cryptocurrencies relatief minder volatiel, maar niet per definitie stabiel. Ook bij grote cryptocurrencies kunnen prijzen nog steeds snel en sterk bewegen, vooral in periodes van marktonrust of bij belangrijk nieuws.

Daarbij is "meest volatiel" altijd relatief en afhankelijk van de marktomstandigheden. Ook kleinere crypto's kunnen periodes van rust kennen, terwijl grotere munten juist volatieler worden tijdens onrustige marktfases.

Hoe ga je om met volatiliteit?

Omdat volatiliteit in de cryptomarkt gebruikelijk is, kun je het niet vermijden, maar wel managen. Door bewuste keuzes te maken in hoe en wanneer je investeert, kun je beter omgaan met prijsschommelingen en voorkom je dat emoties de overhand nemen.

• Focus op de lange termijn: In plaats van te reageren op alle volatiele prijsbewegingen, kiezen veel beleggers ervoor om zich te richten op de lange termijn en hun crypto aan te houden (HODLen). Hierdoor hoeven zij zich minder bezig te houden met korte schommelingen.
• Investeer periodiek: Door automatisch op vaste momenten te investeren, verklein je het risico om op ongunstige momenten crypto te kopen. Deze strategie staat bekend als Dollar-Cost Averaging (DCA), waarbij de impact van sterke prijsbewegingen wordt verspreid over tijd. Bij Finst kun je dit doen door Auto-Invest te gebruiken.
• Diversifieer je portfolio: Door je investeringen te spreiden over meerdere soorten cryptocurrencies en tokens, beperk je het risico dat één sterke prijsdaling je hele portfolio raakt.
• Investeer alleen wat je kunt missen: Omdat volatiliteit kan leiden tot snelle en forse prijsdalingen, is het belangrijk om alleen bedragen te investeren die je kunt missen, zonder in financiële problemen te komen.
• Gebruik stablecoins waar nodig: Stablecoins zijn ontwikkeld om volatiliteit te vermijden. Door hun koppeling aan stabielere activa, zoals fiatvaluta, kunnen zij helpen om tijdelijk minder blootgesteld te zijn aan sterke prijsschommelingen.

Zal de volatiliteit van crypto in de toekomst veranderen?

Bij sommige grote cryptocurrencies lijkt de volatiliteit geleidelijk af te nemen. Hogere handelsvolumes, meer liquiditeit en toenemende institutionele deelname dragen bij aan een stabielere markt. Toch blijft crypto als geheel volatiel, zeker in vergelijking met traditionele financiële markten.

Bij kleinere projecten en nieuwe tokens zal volatiliteit waarschijnlijk een structureel onderdeel blijven. Sterke en plotselinge prijsbewegingen horen daar op dit moment nog steeds bij.

Conclusie

Volatiliteit is een fundamenteel onderdeel van de cryptomarkt en bepaalt in grote mate hoe prijzen zich gedragen. Hoewel sterke prijsschommelingen risico's met zich meebrengen, creëren ze ook kansen, afhankelijk van de strategie en ervaring van de belegger. Het is belangrijk om crypto niet te beoordelen met dezelfde maatstaven als traditionele markten, maar rekening te houden met een ander referentiekader voor wat als normaal geldt. Door te begrijpen waar volatiliteit vandaan komt en hoe deze in verschillende marktfases kan veranderen, kunnen investeerders beter omgaan met onzekerheid. Met realistische verwachtingen, een duidelijke strategie en passend risicobeheer wordt volatiliteit minder een obstakel en meer een kenmerk van de markt.