Wat is liquiditeit?

19 jun 2025 | 5 min leestijd

Wat is liquidity (liquiditeit)?

Liquidity (liquiditeit) refereert aan de eenvoudigheid waarmee je een asset, zoals digitale activa of andere financiële instrumenten, kunt verhandelen en inwisselen tegen contant geld (fiatgeld), zoals euro's en dollars. Daarnaast is liquidity (of de liquiditeit) een veelgebruikte term in boekhouding. In dat geval refereert de liquiditeit aan hoe liquide of illiquide een bedrijf of organisatie is, door te kijken naar of een onderneming zijn kortlopende schulden kan afbetalen. Tot slot is er nog marktliquiditeit, wat refereert aan de liquiditeit van een gehele markt of exchange, zoals de vastgoedmarkt, cryptomarkt, forexmarkten, obligatiemarkten en de liquiditeit op handelsplatformen zoals exchanges of brokerages. Marktliquiditeit wordt beïnvloed door factoren zoals handelsvolume, orderboekdiepte en de bid-ask spread. Hierover later meer.

Korte samenvatting

Liquiditeit gaat over hoe makkelijk een asset kan worden verhandeld of omgezet in contant geld zonder veel waardeverlies. Hoe sneller en eenvoudiger een asset kan worden gekocht of verkocht, hoe hoger de liquiditeit.
Liquiditeit kan worden gemeten door naar het handelsvolume van een asset of markt te kijken. Hoe meer verhandeld wordt, hoe meer liquiditeit er is. Daarnaast geeft het orderboek op handelsplatformen inzicht in de vraag en het aanbod van activa, wat ook een goede indicator is voor liquiditeit.
In de cryptomarkt is liquiditeit van groot belang. Grotere cryptocurrencies zoals Bitcoin en Ethereum hebben doorgaans een hoge liquiditeit. Kleinere cryptomunten kunnen echter variëren in liquiditeit afhankelijk van het platform en de vraag, wat kan leiden tot hogere kosten (spread) of moeilijkheden bij het verkopen van assets.

De vormen van liquiditeit uitgelegd

Er zijn drie vormen van liquiditeit. Onderstaand alle drie de vormen uitgelegd.

Liquiditeit van activa

Als we het over liquiditeit van activa hebben, dan bedoelen we eigenlijk hoe makkelijk het is om een specifieke asset, zoals cryptocurrencies als Bitcoin en Ethereum, maar ook aandelen zoals het Apple-aandeel of een kunstwerk, te kopen of verkopen zonder veel waardeverlies. Hoe hoger de liquiditeit, hoe makkelijker je een asset kunt verhandelen. Dit noemen we ook wel hoge liquiditeit. Hoe lager de liquiditeit, hoe moeilijker het is om een asset te verkopen. Dit noemen we lage liquiditeit.

Je kijkt bij liquiditeit eigenlijk altijd naar hoe makkelijk het is om een asset te handelen tegen een andere asset, zoals fiatvaluta of een ander financieel instrument. Dit kun je onder andere doen door naar het handelsvolume van een specifieke asset te kijken. Is de asset in de afgelopen 24 uur veel of weinig verhandeld? Zoals miljoenen of slechts 10.000 euro.

Daarnaast zijn er meer geavanceerde manieren, zoals het kijken naar de vraag (ask) en aanbod (bid) van een specifieke asset. Dit kun je bijvoorbeeld doen door naar het orderboek te kijken op een handelsplatform, zoals Finst. In het orderboek kun je zien hoeveel bid- en ask-orders er zijn per prijsniveau. Is het orderboek in balans en goed gevuld, door een hoge quantity (en er zijn zowel veel ask- als bid-orders), dan kun je ervan uitgaan dat de liquiditeit voor dat specifieke handelspaar (bijvoorbeeld BTC/USD) hoog is. Is het orderboek niet in balans, bijvoorbeeld als er veel aanbod is maar weinig vraag, dan kun je ervan uitgaan dat er een lage liquiditeit is voor dat handelspaar. Je zult dan automatisch zien dat de handelsvolumes ook lager liggen.

Voorbeeld van een goed gevulde orderboek: Je bekijkt de orderboek en je ziet dat er veel mensen zijn die Bitcoin willen kopen, en ook veel mensen die het willen verkopen. De prijzen waarop ze willen kopen en verkopen liggen dicht bij elkaar. Mensen willen kopen voor €59.950, €59.980 en €60.000 en mensen willen verkopen voor €60.010, €60.030 en €60.050.

Er zijn ook bij elke prijs meerdere bitcoins beschikbaar. Er is dus veel vraag en aanbod, waardoor je makkelijk Bitcoin kunt kopen of verkopen voor een prijs dicht bij €60.000. Dit betekent dat je weinig waarde verliest en snel kunt handelen. Dat noemen we een markt met hoge liquiditeit.

Voorbeeld van een slecht gevulde orderboek: Je bekijkt de orderboek en je ziet dat er bijna niemand is die wil kopen. Er zijn wel veel mensen die hun Bitcoin willen verkopen. Slechts één koper biedt €58.000, terwijl verkopers meer vragen. Er zijn verkooporders van €60.500, €60.700 en zelfs €61.000.

Mensen die graag willen verkopen moeten nu kiezen. Wachten tot iemand Bitcoin tegen een hogere prijs wilt kopen of verkopen voor een veel lagere prijs, waardoor de verkoper meer waarde verliest. Dit noemen we een markt met lage liquiditeit.

Tot slot heb je nog de bid-ask spread (ook wel de slippage genoemd). Dit is eigenlijk het gat in prijs tussen waarvoor mensen willen verkopen en aan de andere kant kopen. Is deze bijvoorbeeld 10%, dan betaal je 10% spreadkosten tijdens het plaatsen van een marktorder, waardoor je veel waarde verliest. Dit betekent niet meteen dat de markt illiquide is, maar kan wel impact hebben op het handelsvolume en de waarde van je tegoeden.

Marktliquiditeit

Hebben we het over marktliquiditeit, dan hebben we het over de liquiditeit van een hele markt, zoals de liquiditeit van een cryptomarkt zoals het ecosysteem van Ethereum, maar ook de vastgoedmarkt of de tech-aandelenmarkt. Kortom, geeft de marktliquiditeit aan hoe makkelijk assets binnen een bepaalde markt verhandeld worden.

Neem als voorbeeld de particuliere vastgoedmarkt. Is er veel aanbod, maar ook veel vraag, dan kun je spreken van een liquide markt. Huizen zullen dan snel verhandeld worden. Is de vraag en het aanbod uit balans dan is de markt illiquide, waardoor je ook een scheve prijs krijgt. Is er veel vraag, maar weinig aanbod, dan stijgen de huizenprijzen. Andersom, dalen de huizenprijzen. Liquiditeit brengt dus meer stabiliteit en vertrouwen in een markt, maar zorgt ook voor eerlijkere prijzen.

Betrek je het op de cryptomarkt, dan zullen investeerders die in het verleden crypto hebben aangekocht, liever zien dat er een stijgende vraag is terwijl het aanbod daalt. Dit zorgt ervoor dat de prijzen waarschijnlijk zullen stijgen.

Net als bij de liquiditeit van een specifieke asset geldt: je kunt kijken naar de handelsvolumes van een specifieke markt, zoals het gehele ecosysteem van Ethereum, de DeFi-sector of bijvoorbeeld de tech-aandelenmarkt.

Daarnaast spelen handelsvolumes op handelsplatformen, zoals gecentraliseerde en gedecentraliseerde exchanges, een belangrijke rol in het bepalen van de liquiditeit van markten. De algemene handelsvolumes geven een goed beeld van of er veel of weinig gehandeld wordt via een platform. Hoe meer er gehandeld wordt, hoe sneller en gemakkelijker je waarschijnlijk assets kunt verhandelen op het platform.

Boekhoudliquiditeit

Tot slot is er nog de boekhoudliquiditeit, die met name door potentiële investeerders en boekhouders wordt gebruikt om te kijken of een bedrijf liquide is door te kijken of het bedrijf zijn kortlopende schulden kan afbetalen. Is dit niet het geval, dan worden bedrijven als niet financieel gezond gezien. Boekhouders en investeerders kunnen de liquiditeit achterhalen door naar de balans te kijken. Op de balans staan aan de ene kant de bezittingen (activa) en aan de andere kant de schulden (passiva). De balans moet altijd op 0 eindigen. Hiermee bedoelen we dat er net aan beide kanten precies evenveel aan waarde staat.

Voorbeelden van de huidige activa van een bedrijf zijn geld, verhandelbare effecten, voorraden en debiteuren. Deze staan vermeld op de balans van het bedrijf. Vaak staat dit op volgorde van meest naar minst liquide. Voorbeelden van kortlopende verplichtingen zijn crediteuren, kortlopende schulden, te betalen dividenden, te betalen rente en belastingen.

Er zijn twee gangbare methoden om de boekhoudliquiditeit te berekenen, namelijk door de current ratio en quick ratio te berekenen. Beide formules hebben net een andere uitkomst.

Kengetal	Formule	Wat meet het?	Richtwaarde	Interpretatie
Current Ratio	Vlottende activa / Kortlopende schulden	Algemene liquiditeit	≥ 1,5 (idealiter 2,0)	>1,5 betekent meestal dat het bedrijf zijn kortlopende schulden goed kan betalen.
Quick Ratio	(Vlottende activa − Voorraden) / Kortlopende schulden	Liquiditeit zonder voorraden	≥ 1,0	>1,0 betekent dat het bedrijf ook zonder voorraden zijn verplichtingen aankan.

Liquide en illiquide markten

De mate van liquiditeit per financiële productgroep kan erg verschillen. Zo zijn er activa die vaak als meer liquide worden gezien dan andere producten. Sommige activa zijn nou eenmaal makkelijker verhandelbaar en direct inwisselbaar tegen geld dan andere activa. Aan de ene kant omdat bepaalde markten een stuk groter zijn, maar er ook heel veel nichemarkten zijn met vaak een specifieke en kleine doelgroep. Onderstaand zijn alle financiële markten verdeeld tussen meest liquide, middelmatig liquide en minst liquide activa. Er moet bij vermeld worden dat de daadwerkelijke liquiditeit van een asset ook afhankelijk is van de liquiditeit providers. Dezelfde activa kunnen op platforms met een lage marktliquiditeit moeilijker verhandelbaar zijn.

Voorbeeld van een liquide product: Stel je voor dat je 10 aandelen van Apple (AAPL) bezit, een miljardenbedrijf. Per dag handelen miljoenen kopers en verkopers in AAPL, waardoor de handelsvolumes hoog zijn. Je hoeft dus niet te wachten op een specifieke koper. Binnen een paar seconden wordt je verkooporder meestal uitgevoerd, en het geld staat snel op je account. Aandelen van grote beursgenoteerde bedrijven worden daarom als liquide producten gezien.

Voorbeeld van een illiquide product: Je hebt een kunstwerk thuis op de muur hangen van een kleine kunstenaar die slechts bekend is bij een selecte groep mensen. Dit kunstwerk is dus een nicheproduct dat uitsluitend aantrekkelijk is om te kopen door verzamelaars van kunst of liefhebbers van de kunstenaar. Het zoeken naar een koper duurt vaak dagen, weken of zelfs maanden. Daarnaast is de prijs erg afhankelijk van wat iemand bereid is te betalen. Het is dus veel minder aannemelijk dat je het bedrag krijgt dat je in eerste instantie wilt hebben. Kunst wordt daarom ook beschouwd als een illiquide markt.

1. Meest liquide: Vaak direct verhandelbare activa

Asset	Liquiditeit	Toelichting
Contant geld (fiatgeld)	Zeer hoog	Contanten in fiatvaluta als euro's en Amerikaanse dollars zijn eigenlijk altijd direct inwisselbaar en bruikbaar als betaalmiddel.
Banktegoeden (fiatgeld)	Zeer hoog	Fiatvaluta op banken is vaak binnen enkele seconden over te maken en ook makkelijk mee te betalen in de meeste landen.
Stablecoins (zoals USDT, USDC)	Hoog	stablecoins die gekoppeld zijn aan de euro of dollar zijn vaak snel verhandelbaar op crypto exchanges, omdat de handelsvolumes op de handelsparen hoog zijn.
Grote cryptocurrencies (BTC, ETH)	Hoog	Grote cryptocurrencies als BTC, ETH en XRP hebben vaak hoge handelsvolumes en zijn daardoor snel in te wisselen voor fiat en stablecoins.
Beursgenoteerde aandelen (blue chips)	Hoog	Beursgenoteerde aandelen zoals techaandelen als Nvidia, Apple en Microsoft zijn snel verhandelbaar op reguliere markten tijdens handelsuren.
Beursgenoteerde ETF’s	Hoog	Net als aandelen goed verhandelbaar.

2. Middelmatige liquiditeit: Minder direct verhandelbaar

Asset	Liquiditeit	Toelichting
Kleine cryptocurrencies	Matig tot laag	Small caps hebben vaker lage handelsvolumes dan grote cryptocurrencies en zijn daardoor minder makkelijk verhandelbaar op verschillende platforms en zijn daardoor minder liquide. Deze cryptocurrencies hebben vaak ook een hogere spread.
Obligaties (staatsobligaties)	Matig	Meestal verhandelbaar, maar minder snel dan aandelen.
Bedrijfsobligaties (zeker bij lage rating)	Laag	Soms moeilijker verhandelbaar, afhankelijk van vraag.
Private aandelen (niet-beursgenoteerd)	Laag	Niet direct verhandelbaar, vaak alleen via onderhandse verkoop.

3. Minst liquide activa: Moeilijk te verhandelen en duurt vaak langer

Asset	Liquiditeit	Toelichting
Vastgoed (huizen, grond)	Zeer laag	Verkoop kan maanden tot jaren duren, afhankelijk van de staat van de huizenmarkt en de locatie. Ook de prijzen en rentes zijn erg afhankelijk van de staat van de huizenmarkt.
Private equity / start-up investeringen	Zeer laag	Vaak jaren vast, geen open markt.
Alternatieve investeringen (kunst, wijn, horloges)	Zeer laag	Verkoop afhankelijk van nichemarkt en vaak subjectieve waardering. Kopers zijn moeilijk te vinden en bestaan vaak uit kleine groepen. Hierdoor kan het erg lang duren voordat je iets verkocht krijgt.

Liquiditeit in crypto

De liquiditeit in de cryptomarkt is een zeer belangrijke factor en essentieel voor handelaren. Heeft een cryptocurrency of een handelsplatform een lage liquiditeit, dan is het moeilijker om te verhandelen. Helemaal in een volatiele markt, zoals de cryptomarkt, is het belangrijk voor beleggers dat de liquiditeit goed is.

Grote cryptomunten zoals Bitcoin, Ethereum, Solana en stablecoins als USDC en USDT hebben vaak een hoge liquiditeit bij alle liquiditeitsproviders door hoge handelsvolumes, terwijl de liquiditeit van kleinere cryptocurrencies op gecentraliseerde beurzen (zoals Finst) en gedecentraliseerde beurzen (zoals Uniswap en PancakeSwap) erg kan verschillen per platform.

Daarnaast worden er nog eens duizenden tokens gecreëerd op Solana en Ethereum, bijna altijd met een lage liquiditeit. Deze tokens zijn (met name in het begin) uitsluitend verhandelbaar op gedecentraliseerde beurzen (DEX's), waarbij de liquiditeit wordt voorzien door gebruikers (door het gebruik van liquidity pools) en niet door een achterliggend bedrijf. Dit proces noemen we liquidity mining en is een proces waarbij gebruikers hun tokens kunnen inzetten als liquiditeit in ruil voor een soort van rente, bestaande uit de transactiekosten die beleggers maken. Door pure afhankelijkheid van gebruikers kunnen deze tokens erg illiquide zijn en daardoor moeilijk te verkopen zonder een hoge spread, of helemaal niet te verkopen.

Het is daarom erg belangrijk als belegger om altijd naar de liquiditeit van een cryptocurrency te kijken voordat je besluit te investeren.

Hoe kun je zelf de liquiditeit achterhalen?

Gelukkig is het relatief eenvoudig om te achterhalen of een activa en markt liquide is. Handelsplatforms zijn vaak transparant over hun handelsvolumes. Vaak is dit terug te vinden in het orderboek van een handelspaar. Hierin is vaak het handelsvolume uit te lezen, evenals de bid-ask spread. Is deze laag, dan is er doorgaans veel activiteit. Daarnaast is een goed gevuld orderboek, met zowel veel koop- als verkooporders op verschillende prijsniveaus, een indicator van een gezonde liquiditeit.

Daarnaast is het op het internet eenvoudig te achterhalen wat de handelsvolumes van een specifieke asset zoals een aandeel of cryptocurrency zijn. Op CoinMarketCap kun je bijvoorbeeld eenvoudig achterhalen of een bepaalde coin voldoende liquiditeit heeft, door te kijken naar het handelsvolume in de afgelopen 24 uur. Daarnaast kan het handelsvolume samen met de marktkapitulatie je een goed beeld geven van de status van de cryptocurrency. Een lage marktkapitalisatie in verhouding met hoog handelsvolume wijst op hoge volatiliteit en liquiditeit, terwijl een lage marktkapitalisatie en laag handelsvolume wijzen op een illiquide asset die moeilijk verkocht kan worden, met lage volatiliteit en hoge spread.

Tot slot heb je nog de combinatie hoge marktkapitalisatie en in verhouding hoge handelsvolumes. Dit zijn vaak grote cryptocurrencies als Bitcoin en zijn zeer liquide markten en zijn vaker minder volatiel (tenzij er impactvolle externe factoren zijn).

Conclusie

Liquiditeit is een maatstaaf in zowel de financiële markten als de boekhouding van bedrijven. Het bepaalt hoe snel en efficiënt een asset kan worden verhandeld zonder grote waardeverliezen. In de financiële wereld variëren activa in liquiditeit, van zeer liquide producten zoals contant geld en grote cryptocurrencies tot illiquide producten zoals vastgoed en kunst. Het begrijpen van liquiditeit, zowel op niveau van individuele activa als markten, helpt beleggers bij het nemen van weloverwogen beslissingen. Daarnaast kunnen bedrijven hun financiële gezondheid beoordelen door te kijken naar hun boekhoudliquiditeit, wat essentieel is voor het afbetalen van kortlopende schulden. Kortom, liquiditeit speelt een sleutelrol in het bevorderen van stabiliteit, transparantie en efficiëntie in markten.