Wat is een whitepaper en hoe kun je het gebruiken?

Wat is een whitepaper?
Een whitepaper (ook wel witboek genoemd) is een document waarin staat beschreven hoe een specifiek probleem aangepakt kan worden. Het omschrijft dus in feite een oplossing voor het probleem. Dit kan een nieuwe technologie, een product of dienst, of een omschrijving van nieuw overheidsbeleid zijn.
Whitepapers zijn informatief en voorzien lezers van relevante informatie over een specifiek onderwerp. Je ziet whitepapers dan ook vaak terug op overheidswebsites en op websites van bedrijven. Denk aan brancherapporten, maar ook productinformatie. In de whitepaper beschrijf je alle voordelen van de technologie of het product/de dienst, en daarmee is het ook een marketingmiddel waarmee bedrijven potentiële klanten proberen aan te trekken.
Korte samenvatting
Whitepapers zijn informatieve documenten die uitleggen hoe een bepaald probleem aangepakt kan worden. Ze worden gebruikt door overheden, bedrijven en in de cryptowereld om ideeën, technologieën of beleid uit te leggen.
In crypto dienen whitepapers als marketingmiddel en informatiebron. Ze geven inzicht in de technologie, plannen en toegevoegde waarde van een project.
Een professioneel ogende whitepaper betekent niet automatisch dat een project legitiem is. Investeerders moeten kritisch kijken naar zaken als haalbaarheid, team, roadmap en transparantie om oplichting te vermijden.
Geschiedenis van het whitepaper
Het whitepaper, toen nog vooral ''white paper'' genoemd, stamt uit de 19e eeuw. Toen waren het overheden die witboeken gebruikten om de relaties van een land ten opzichte van andere landen te omschrijven.
De term white paper werd voor zover bekend voor het eerst officieel gebruikt door de Britse overheid. In 1922 publiceerde het Verenigd Koninkrijk het beroemde Churchill White Paper over het Britse beleid in Palestina. Hoewel er ook in andere landen overheidsrapporten circuleerden, waaronder in het Duitse Keizerrijk, is het Verenigd Koninkrijk het bekendste voorbeeld waar de term ‘white paper’ in zijn moderne betekenis opkwam.
Het delen van vergelijkbare documenten als de white paper gaat terug tot de middeleeuwen. Toen maakten bestuurders al boeken met daarin politieke kwesties en een mogelijke oplossing voor het probleem. Destijds waren het nog boeken met kleur. Enkele voorbeelden zijn: Engeland dat blauw gebruikte, Nederland oranje en Frankrijk geel.
Een whitepaper in crypto
Ook in de cryptomarkt is een whitepaper een bekend fenomeen en een belangrijk middel om potentiële investeerders te overtuigen om te investeren in een project. Veelal zien we dat ontwikkelaars van blockchains een whitepaper schrijven en plaatsen op de website van een project, om uit te leggen wat het project voor toegevoegde waarde heeft.
Het geeft vaak inzicht in de technologie, specificaties en werking van de blockchain, de functie van de crypto, de toekomstplannen (roadmap) en/of wetenschappelijke onderbouwing.
Vaak wordt het whitepaper voor de officiële uitgifte van de crypto al gedeeld, om op deze manier de aandacht te trekken en investeringen binnen te halen. Ontwikkelaars gebruiken het geld om het project verder te ontwikkelen, om geld in te zamelen voor marketing en om actieve gebruikers te krijgen.
Het inzamelen van geld gaat vaak via een Initial Coin Offering (ICO). Investeerders leggen via een ICO geld in, voordat de crypto gelanceerd is, met de belofte om later alsnog de crypto tegen een lage inkoopprijs te ontvangen. Het whitepaper is vaak het marketingmiddel dat mensen moet overtuigen om in het project te investeren.
Naast een marketingmiddel is een whitepaper ook een hulpmiddel om je community op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen. Vaak zie je daarom ook dat cryptoprojecten nieuwe whitepapers lanceren of bestaande whitepapers updaten.
Hoe kun je whitepaper in je voordeel gebruiken?
Een whitepaper kan je als investeerder veel inzicht geven in de kans van slagen van een project. Is een crypto of project een van de velen, of voegen ze echt iets toe aan de cryptowereld, en nog beter: lossen ze een probleem op? Het whitepaper geeft je vaak waardevolle informatie en legt je uit wat het probleem is dat zij willen oplossen, wat hun oplossing is, en waarom dit de beste manier is om het op te lossen.
Kortom, je kunt het whitepaper in je voordeel gebruiken, omdat het inzicht kan geven of het de moeite waard is om in te investeren. Je ziet dan ook dat crypto traders eerst het whitepaper lezen voordat ze investeren in het project.
Hoe ziet een crypto whitepaper eruit?
Crypto-projecten die een whitepaper delen, hebben allemaal een andere inhoud. Niet iedere crypto is hetzelfde natuurlijk, en ze proberen allemaal (als het goed is) een ander probleem op te lossen of de beste oplossing voor een specifiek probleem te bieden. Dit betekent ook dat de inhoud van een crypto whitepaper nooit hetzelfde is.
Er zijn whitepapers die bestaan uit meer dan tien pagina's, maar ook whitepapers die bestaan uit 1 tot 3 pagina's. Dit hangt allemaal af van de complexiteit van een project. Je ziet vaak dat whitepapers van blockchains zoals Bitcoin en Ethereum vaak meer inhoud hebben dan whitepapers van tokens zoals memecoins. Memecoins zijn vaak minder serieus en meer community-driven. De inhoud is vaak ook simpeler en gaat vaak alleen over de tokenomics van een crypto.
Toch betekent dit niet altijd dat een memecoin niet veelbelovend is en dat het niet verstandig is om erin te investeren. Kijk maar naar Dogecoin en Shiba Inu. Zij zijn niet meer weg te denken uit het cryptolandschap. Shiba Inu heeft zelfs de afgelopen jaren verschillende whitepapers gepubliceerd en heeft een waar ecosysteem gebouwd.
Ondanks de goede voorbeelden is het altijd belangrijk om kritisch te kijken naar de kwaliteit van een whitepaper en of de plannen die erin beschreven staan ook daadwerkelijk haalbaar zijn. Niet iedere whitepaper is automatisch een goede whitepaper. Ook oplichters kunnen een whitepaper publiceren die er professioneel uitziet, om je te doen geloven dat het project een solide investering is.
Let daarom goed op zaken als:
- Concreetheid: Worden er duidelijke doelen en mijlpalen genoemd, of blijft alles vaag?
- Team: Wie zit er achter het project? Zijn het bekende of betrouwbare namen? Is er informatie te vinden over hun ervaring?
- Technische haalbaarheid: Zijn de technische claims realistisch, of klinken ze te mooi om waar te zijn?
- Tokenomics: Hoe zit het met de verdeling van de tokens? Zijn er tekenen van mogelijke pump-and-dump-constructies?
- Roadmap: Is er een duidelijke planning? En zijn er al eerdere doelen behaald?
- Transparantie: Is het project open over risico’s, of wordt alleen de positieve kant belicht?
Waar kan ik de whitepaper van een crypto vinden?
De whitepaper van een crypto is vaak terug te vinden op de website van het project. Dit is in veel gevallen een PDF-bestand dat te downloaden is. Vrijwel ieder crypto-project heeft een whitepaper. Heeft een crypto dit niet? Dan betekent dit niet direct dat het om oplichters gaat, maar dit is wel een red flag. Je kunt dan kijken wie de oprichters zijn, of ze legitiem zijn, en of ze wel van plan zijn nog een whitepaper te publiceren.
Het kan ook gebeuren dat een website eerst je gegevens vraagt voordat je de whitepaper kan downloaden. Zolang het om onschuldige gegevens gaat, kan dit de moeite waard zijn. Vragen ze om een wallet-adres en/of private key? Dan weet je op voorhand dat dit waarschijnlijk om oplichting gaat. Mensen hebben namelijk nooit deze gegevens van je nodig! De private key geeft notabene toegang tot je crypto.
De eerste crypto whitepaper: Bitcoin - A Peer-to-Peer Electronic Cash System
Als je in de cryptowereld een voorbeeld vraagt van een whitepaper, dan zullen 99% van de mensen toch wel als eerste de Bitcoin whitepaper noemen. Dit is de allereerste crypto whitepaper en heeft de fundering gelegd voor de cryptowereld zoals we die nu kennen. In 9 pagina's omschrijft Satoshi Nakamoto de werking van Bitcoin en hoe je peer-to-peer transacties en Proof-of-Work kunt inzetten om op een decentrale wijze geld over te maken naar anderen.
Conclusie
Een whitepaper is een essentieel document dat inzicht biedt in de doelen, werking en plannen van een project. In de cryptowereld is een whitepaper vaak de eerste kennismaking met een project en dient het als informatiebron. Het helpt investeerders beoordelen of een project legitiem en de moeite waard is. Het is belangrijk om onder andere te kijken naar de kwaliteit van een whitepaper, evenals het team en haalbaarheid van het project.