Wat zijn network fees? Begrijp de kosten bij cryptocurrency transacties

15 jul 2025 | 7 min leestijd

Wat is een network fee?

Network fees, soms ook wel transactiekosten, miner fees, blockchain fees of gas fees genoemd, zijn kosten die worden opgelegd aan transacties die plaatsvinden op een blockchain-netwerk. Deze vergoedingen worden betaald aan de validators of miners van het netwerk, die de transacties verwerken en bevestigen. Network fees zorgen ervoor dat transacties worden gerangschikt op prioriteit en op tijd in de blockchain worden opgenomen.

Korte samenvatting

Network fees zijn kosten die je betaalt om een transactie op een blockchain te laten verwerken.
Ze worden betaald aan miners of validators die de transactie bevestigen en toevoegen aan de blockchain.
De fees stimuleren deelnemers om het netwerk veilig en actief te houden.
Ze voorkomen spam door transacties niet gratis te maken.
Bij drukte krijgen transacties met hogere fees voorrang.
De hoogte van de fee hangt af van transactiegrootte, netwerkdrukte en het blockchainprotocol.
Je kunt network fees verlagen door slimme timing, batchverwerking of Layer 2-oplossingen te gebruiken.

Waarom bestaan network fees?

Network fees vervullen in een blockchain een paar cruciale functies die allemaal met elkaar samenhangen. Om te beginnen vormen ze de beloning voor miners en validators, de deelnemers die hun hardware, stroom en tijd inzetten om nieuwe blokken aan de blockchain toe te voegen en zo de veiligheid en de continuïteit van het netwerk te garanderen. Zonder deze financiële beloning zouden maar weinig mensen bereid zijn die kostbare middelen ter beschikking te stellen en zou de blockchain al snel kwetsbaar worden.

Tegelijk fungeren de fees als een soort beveiliging tegen spam: omdat elke transactie iets kost, wordt het voor een kwaadwillende partij enorm duur om het netwerk te overspoelen met nutteloze berichten.

Tot slot spelen network fees ook een rol bij drukte op het netwerk. Als veel mensen tegelijk iets willen doen, lopen de kosten op. Wie dan bereid is om wat meer te betalen, komt sneller aan de beurt. Zo blijft het netwerk ook tijdens piekmomenten functioneren en worden transacties eerlijk verdeeld. Kortom: die kleine kosten die je soms ziet bij een transactie doen veel meer dan je op het eerste gezicht zou denken.

Hoe verdienen miners een block reward?

Op het Bitcoin-netwerk strijden duizenden miners continu om het volgende block aan de blockchain toe te voegen. Dit komt door het Proof-of-Work mechanisme, waarbij ze complexe wiskundige puzzels op proberen te lossen. Dit is een cryptografisch proces dat veel rekenkracht vereist.

De miner die als eerste een geldig block vindt, mag dat block toevoegen aan de blockchain. De beloning die miners ontvangen bestaat uit twee dingen:

De block reward: een vaste hoeveelheid nieuwe Bitcoins die in het netwerk worden gebracht. Dit is hoe nieuwe BTC in omloop komt.
De verzamelde network fees van alle transacties die ze in dat block hebben opgenomen.

De block reward wordt ongeveer elke vier jaar gehalveerd in een proces dat de “halving” wordt genoemd. Zo blijft het aanbod van nieuwe Bitcoins beperkt, wat een belangrijk onderdeel is van de filosofie van Satoshi Nakamoto achter Bitcoin om schaarste te creëren en inflatie tegen te gaan.

Hoe werken network fees?

Als handelaren een transactie indienen op de blockchain, wordt de crypto-transactie eerst naar een soort wachtrij gestuurd, de mempool. Validators of miners kiezen vervolgens welke transacties ze in het volgende blok opnemen en dat doen ze onder andere op basis van de fee die je biedt. Hoe hoger je fee, hoe sneller je transactie wordt verwerkt.

Doordat de blokken in een blockchain maar beperkte block grootte hebben, ontstaat er bij drukte op het netwerk een soort veiling: wie meer betaalt, is sneller aan de beurt.

Hoe worden network fees bepaald?

Network fees worden bepaald door verschillende factoren, waaronder:

Transactiegrootte: Grotere transacties die meer gegevens bevatten, vereisen doorgaans hogere vergoedingen omdat ze meer ruimte op de blockchain innemen.
Netwerkvraag: Wanneer veel mensen tegelijk het netwerk gebruiken, bijvoorbeeld tijdens een plotselinge prijsstijging of de lancering van een populaire token, kunnen de network fees flink oplopen. Gebruikers die willen dat hun transactie snel wordt verwerkt, betalen dan extra om voorrang te krijgen.
Blockchain-protocol: Verschillende blockchains hebben verschillende vergoedingsstructuren en mechanismen. Bijvoorbeeld, Bitcoin en Ethereum gebruiken verschillende algoritmen om blockchain fees te berekenen, wat leidt tot variaties in kosten.

Voorbeelden hoe de network fee wordt berekend:

Bitcoin gebruikt een model waarbij de grootte van je transactie in bytes en de fee per byte (bijv. 50 satoshis/byte) bepaald hoe de fee wordt berekend.

Ethereum werkt met gas, een rekeneenheid die aangeeft hoeveel werk je transactie kost. Sinds de invoering van EIP-1559 bestaat de fee uit een basistarief (base fee) en een optionele tip (priority fee) om je transactie sneller te laten verwerken.

Network fees bij crypto-transacties

Als we het gaan hebben over de network fees voor cryptocurrencies, is het belangrijk om te weten dat deze vergoedingen sterk kunnen variëren tussen verschillende cryptocurrencies en blockchain-netwerken. We benoemen de network fees voor de twee grootste cryptocurrencies, Bitcoin en Ethereum.

Network fees op de Bitcoin blockchain

Bitcoin, de eerste en meest bekende cryptocurrency, gebruikt dus een Proof-of-Work consensus mechanisme om zijn netwerk te beveiligen. Bitcoin-network fees kunnen aanzienlijk fluctueren, vooral tijdens periodes van hoge netwerkactiviteit. Gebruikers hebben vaak de optie om hun transaction fee in te stellen, waarbij hogere fees zorgen voor snellere transactiebevestigingen. Daarentegen kan het zo zijn dat als de ingestelde fee te laag is, je transactie uren kan blijven hangen of helemaal niet worden verwerkt.

Sinds 2017 helpt Segregated Witness (SegWit) om fees te verlagen. Deze upgrade maakt transacties compacter door handtekeningdata apart op te slaan, waardoor er meer transacties in een blok passen en de kosten per transactie dalen.

Network fees op de Ethereum blockchain (gas fees)

Ethereum gebruikt een Proof-of-Stake consensus mechanisme, waarbij validators ETH staken en zo het netwerk kunnen valideren. Ethereum-network fees, vaak aangeduid als "gas fees," kunnen behoorlijk volatiel zijn. Gas fees hangen af van hoe ingewikkeld de transactie is en hoe druk het op het netwerk is.

Het verlagen van crypto network fees

De hoge network fees op blockchains van cryptocurrencies is een populair onderwerp. Sinds het begin van deze markt zijn ontwikkelaars bezig met nieuwe innovaties om de network fees te verlagen. We leggen je uit hoe je als handelaar network fees kunt minimaliseren:

Timing van transacties: Het uitvoeren van transacties tijdens daluren kan helpen om de transaction fee van een transactie te verlagen. Netwerkactiviteit is vaak lager tijdens weekenden of late avonden, wat mogelijk resulteert in lagere vergoedingen.
Batchverwerking van transacties: Het combineren van meerdere transacties in één kan de totale kosten per transactie verlagen. Deze methode is vooral nuttig voor bedrijven of individuen die betalingen naar meerdere ontvangers moeten verzenden.
Gebruik van Layer 2 oplossingen: Layer 2 oplossingen, zoals het Lightning Network voor Bitcoin of rollups voor Ethereum, helpen de blockchain fees te verlagen door transacties buiten de main chain te verwerken en ze vervolgens in bulk af te handelen.
Verken alternatieve blockchains: Sommige nieuwere blockchains bieden lagere vergoedingen en snellere transactietijden. Bijvoorbeeld, Solana staat bekend om zijn lagere transactiekosten in vergelijking met Bitcoin en Ethereum.

De tarieven op Finst

Bij Finst streven we ernaar om een transparante en kostenefficiënte handelservaring te bieden. Het is belangrijk om te vermelden dat netwerkvergoedingen buiten onze controle liggen, aangezien deze worden bepaald door de blockchain netwerken zelf. Wij rekenen een vaste handelsvergoeding van 0,15% per transactie en eventuele vergoedingen die je tegenkomt bij het handelen in crypto worden duidelijk weergegeven voor elke transactie op ons platform. Dit betekent dat, hoewel network fees kunnen variëren afhankelijk van de blockchain en de huidige vraag, onze transaction fee consistent blijft, wat je helpt om je transactiekosten beter te beheren.

Conclusie

Network fees zijn een essentieel onderdeel van blockchaintechnologie: ze belonen netwerkdeelnemers, beschermen tegen misbruik en zorgen voor een eerlijke verwerking van transacties, maar kunnen sterk variëren afhankelijk van gebruik en timing. Door slimme keuzes te maken kun je als gebruiker de kosten vaak beperken.