Wat zijn gas fees in crypto?

3 jul 2025 | 5 min leestijd

Wat zijn gas fees?

Gas fees zijn de transactiekosten die gebruikers van het netwerk van Ethereum betalen voor het uitvoeren van een transactie, zoals het versturen van crypto zoals Ether (ETH), maar ook het uitvoeren van complexere interacties zoals smart contracts. Gas fees zijn cruciaal voor het Ethereum-ecosysteem, omdat gas fee betaald wordt voor iedere actie en validators beloond worden met gas fee voor het valideren van transacties en het beveiligen van het netwerk. 'Gas', wat brandstof voor het netwerk betekent, is in het leven geroepen om validators die het netwerk helpen te kunnen belonen met een vergoeding voor het beveiligen van de Ethereum-blockchain en het toevoegen van nieuwe blokken aan de blockchain.

Samen met de nieuwe Ether die in omloop worden gebracht tijdens het toevoegen van een nieuw blok aan de blockchain, vormen Ethereum gas fees de bron van inkomsten van validators, die door middel van staking ETH inzetten om het netwerk te helpen.

Gas fees worden altijd betaald met ETH en ook uitgekeerd aan validators in ETH.

De gas fees worden uitgedrukt in 'gwei', een kleine eenheid van Ethereum (1 gwei = 0,000000001 ETH). Het systeem bekijkt hoeveel gwei er nodig is om een interactie uit te voeren. De hoogte van de benodigde gas hangt af van de complexiteit van de interactie en de drukte op het netwerk (ook wel de netwerkcongestie genoemd). Hoe complexer en/of drukker het netwerk, hoe meer gas er nodig is om een transactie uit te voeren.

Korte samenvatting

Gas fees zijn de transactiekosten op Ethereum die worden betaald in gwei (een klein deel van ETH) voor het uitvoeren van onder andere transacties en smart contracts.
Gas fees bestaan uit drie delen: de base fee (de basiskosten), de priority fee (tip voor snelheid) en de max fee (je limiet).
De gaslimiet bepaalt hoeveel werk je transactie mag verrichten en heeft direct invloed op je totale kosten.
Validators verdienen aan priority fees en nieuwe ETH, terwijl de base fee wordt 'geburnt' en deflatie stimuleert.
Je kunt gas fees verlagen door Layer 2-netwerken te gebruiken, transacties te timen en je gaslimiet slim in te stellen.

Opbouw van de Ethereum gas fees

De hoogte van de gas fee die je als gebruiker moet betalen, hangt af van verschillende componenten, zoals de snelheid waarmee je transactie uitgevoerd moet worden, het maximale bedrag dat je als gebruiker bereid bent te betalen, en de basiskosten op het netwerk. Samen vormen deze componenten het benodigde aantal gwei.

Basiskosten

De basiskosten (base fee) zijn de transactiekosten die door het netwerk zelf worden bepaald. De hoogte van de base fee hangt af van de drukte op het netwerk: hoe hoger de netwerkcongestie, hoe hoger de base fee. De base fee is in 2021 tot stand gekomen als onderdeel van de EIP-1559-update en zorgt ervoor dat de kosten dynamisch zijn en rekening houden met de netwerkcongestie. Het systeem zorgt voor een efficiënte prijsstructuur, die gebruikers helpt met het inschatten van de totale kosten voor het uitvoeren van transacties.

De base fee wordt dankzij het burning-mechanisme van Ethereum verbrand (naar een dode wallet gestuurd) en daardoor uit circulatie gehaald om deflatie te stimuleren. De vergoeding gaat dus niet naar de validators.

Prioriteitskosten

De prioriteitskosten (priority fee) zijn kosten waarvan gebruikers optioneel gebruik kunnen maken, aangezien het betalen van een priority fee ervoor kan zorgen dat je transactie eerder wordt uitgevoerd. In feite geef je een 'tip', waardoor je stijgt in de pikorde. Je krijgt dus voorrang op andere gebruikers. Dit creëert een marktgedreven mechanisme, waarbij de hoogste bieder voorrang krijgt. Met name tijdens hoge netwerkcongestie kunnen prioriteitskosten handig zijn wanneer gebruikers willen dat hun transactie snel wordt uitgevoerd. Het nadeel is dat de kosten voor het uitvoeren van transacties hierdoor erg hoog kunnen worden.

In minder drukke periodes zijn de priority fees een stuk lager, waardoor je voorrang kunt krijgen met een lage extra inleg.

De priority fees worden volledig uitgekeerd aan de validators op het netwerk en fungeren daarom als een belangrijke incentive om deel te nemen als validator.

Max Fee

De 'max fee' zijn de Ethereum gas fees die je als gebruiker maximaal bereid bent te betalen voor het uitvoeren van een transactie op het netwerk van Ethereum. De max fee omvat zowel de base fee als de priority fee en kan daarom gezien worden als een overzicht van al je kosten. De max fee is tijdens de EIP-1559-update tot leven geroepen om gebruikers te beschermen tegen plotselinge pieken van de base fee. De max fee kan ingesteld worden door de gebruiker en is met name tijdens volatiliteit een essentieel onderdeel. De max fee is overigens enkel wat een gebruiker maximaal bereid is te betalen aan gas fees. In veel gevallen valt het werkelijke bedrag een stuk lager uit.

Wat is de gaslimiet (gas limit)?

Naast de componenten die samen het totaal benodigde aantal gwei vormen dat nodig is voor het uitvoeren van een transactie, heb je de gaslimiet (gas limit). Deze is zichtbaar samen met je transactiekosten wanneer je een transactie wilt uitvoeren. Het staat in principe los van de gas fees, maar de hoogte ervan bepaalt wel de hoogte van de gas fee. De gaslimiet bepaalt namelijk hoeveel eenheden aan gas er maximaal gebruikt mogen worden om jouw transactie uit te voeren. De benodigde gas hangt onder andere af van de complexiteit van een transactie. Zo is 21.000 gas vaak voldoende voor het versturen van ETH, maar heb je vaak tussen de 100.000 – 1.000.000 gas nodig voor het uitvoeren van een complex smart contract.

De gas limit geeft eigenlijk aan de Ethereum Virtual Machine aan hoeveel gas het netwerk van jou mag gebruiken. Je betaalt uiteindelijk alleen de gas die je gebruikt hebt. Hier zit meteen de overlap met de gas fees. De benodigde gwei is namelijk berekend op het benodigde gas. De prijs per gas wordt bepaald door het netwerk (base fee) plus een optionele priority fee. In het voorbeeld hieronder is dat 32 gwei.

Voorbeeld: Je wilt ETH versturen naar een andere wallet:

Gasverbruik = 21.000 gas
Gasprijs = 32 gwei/gas
1 gwei = 0.000000001 ETH.

Dan betaal je:

21.000 × 32 = 672.000 gwei = 0.000672 ETH

Gas fee en gas limit in de praktijk

In de praktijk bepaalt de gas limit hoeveel werk je transactie maximaal mag verrichten. Dit combineer je met een max fee per gas, die aangeeft hoeveel je bereid bent te betalen per gas-eenheid (in gwei). Samen bepalen ze hoeveel je maximaal aan ETH of gwei kwijt kunt zijn.

De uiteindelijke prijs per gas-eenheid wordt bepaald door twee onderdelen:

De base fee: dit is het verplichte, door het netwerk vastgestelde minimumbedrag per gas-eenheid.
De priority fee (ook wel “tip”): dit is het extra bedrag dat je vrijwillig betaalt om je transactie sneller te laten verwerken.

De gas limit en max fee per gas zijn dus verschillende onderdelen, maar samen bepalen ze je totale maximale kosten. De max fee per gas geeft aan hoeveel je maximaal wilt betalen per eenheid werk, terwijl de gas limit aangeeft hoeveel werk je toestaat. Omgerekend leidt dit tot hetzelfde eindresultaat: je totale kosten in gwei of ETH.

Zo ziet dit eruit tijdens het uitvoeren van een transactie met bijvoorbeeld Metamask:

Wat je per transactie ziet, hangt af van de interface, maar zo ziet het eruit als je een transactie wilt uitvoeren met Metamask:

Gas Limit: 21,000
Max Priority Fee: 2 gwei
Max Fee (per gas): 50 gwei
Estimated Fee: 0.00084 ETH

Hoe kun je de gas fees verlagen?

Ethereum gas fees kunnen erg duur zijn in tijden van hoge netwerkcongestie. Dit is in het verleden dan ook een van de grote kritiekpunten geweest op de blockchain. De ontwikkelaars werken daarom continu hard aan het verbeteren van het netwerk.

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om de gas fees te verlagen:

Layer 2-oplossingen

Het Ethereum-ecosysteem groeit snel, en met de opkomst van layer 2-oplossingen zijn er verschillende alternatieven op het Ethereum-netwerk gekomen die de gas fees drastisch verlagen. Schaalbaarheidsoplossingen zoals Optimism en Arbitrum bundelen transacties samen voordat ze uiteindelijk naar de mainnet van Ethereum worden verzonden. Dit zorgt ervoor dat je op beide netwerken voor een paar cent een transactie binnen het ecosysteem van Ethereum kunt uitvoeren. Met de update EIP-4844 (die de komende jaren uitgerold zal worden) moeten layer 2-oplossingen door middel van sharding nog goedkoper en sneller worden.

Moment van transacties

Ook de timing van een transactie op het Ethereum-netwerk kan ervoor zorgen dat je veel kunt besparen aan gas fees. Onderzoek via gas tracker tools op welke momenten de gas fees lager zijn. Is dit in de ochtend en doordeweeks? Of juist in de weekenden? Pas hierop je gedrag aan. Op deze manier kun je mogelijk veel besparen. Tools die je hiervoor kunt gebruiken zijn onder andere de Etherscan Gas Tracker en ETH Gas Station.

Optimaliseren van de gas limit

Hoe vaker je transacties uitvoert, hoe meer ervaring je krijgt met het instellen van de gas limit. Het juist afstellen van je gas limit kan je helpen om niet te veel te betalen, maar hem ook niet te laag te zetten waardoor je transacties altijd falen. Je betaalt namelijk de gas fees tot op het punt van falen.

Swap tokens via gecentraliseerde handelsplatforms

Het grote voordeel van handelen in crypto op gecentraliseerde handelsplatforms is dat je geen netwerkkosten, zoals gas fees, betaalt. Zo betaal je bij Finst voor het swappen van Ethereum voor een andere crypto, of het kopen van Ethereum, slechts 0,15% service fee.

Conclusie

Gas fees vormen een essentieel onderdeel van het Ethereum-netwerk: ze zorgen voor de beveiliging van het netwerk, stimuleren efficiënt gebruik van blockchaincapaciteit en dragen bij aan een eerlijke verdeling van transactiekosten. Door goed te begrijpen hoe gas fees zijn opgebouwd, bestaande uit base fee, priority fee en max fee, en hoe factoren zoals de gaslimiet en netwerkdruk deze kosten beïnvloeden, kunnen gebruikers bewuster en kostenefficiënter handelen. Dankzij innovaties zoals EIP-1559, waarbij een deel van de fees wordt verbrand, en de snelle groei van Layer 2-oplossingen zoals Arbitrum en Optimism, maakt Ethereum belangrijke stappen in de richting van schaalbaarheid, betaalbaarheid en betere gebruikerservaring.