De MiCA-crypto wetgeving uitgelegd

24 jun 2025 | 5 min leestijd

Wat is MiCA (Crypto Assets Regulation)?

De MiCA is een nieuwe regelgeving binnen de Europese Unie die de cryptomarkt veiliger en duidelijker moet maken voor consumenten. De MiCA-wet is een afkorting van Markets in Crypto-Assets Regulation. Velen noemen het daarom ook wel MiCAR. De MiCA moet ervoor gaan zorgen dat er geen regionale verschillen meer zijn door nationale wetgeving voor het kopen en verkopen van crypto op gecentraliseerde cryptoplatforms. De wetgeving is speciaal bedacht om consumenten te beschermen.

De regelgeving geldt voor uitgevers van cryptocurrencies zoals Bitcoin en Ethereum, maar ook voor bedrijven die cryptodiensten aanbieden, zoals gecentraliseerde handelsplatforms. Deze partijen moeten de officiële MiCA-vergunning aanvragen en goedkeuring krijgen om hun diensten te mogen aanbieden binnen de Europese Unie.

Korte samenvatting

MiCA legt strengere eisen op aan cryptodienstverleners om consumenten te beschermen tegen misleiding en fraude.
MiCA zorgt voor één uniforme regelgeving binnen de Europese Unie, zodat aanbieders zich niet langer in elk afzonderlijk EU-land hoeven te registreren.
Stablecoins en andere asset-referenced tokens moeten aantoonbaar onderpand hebben, wat de stabiliteit van deze tokens vergroot en risico’s voor het financiële systeem verkleint.
Door duidelijke wet- en regelgeving te bieden, creëert MiCA een veilig kader waarin crypto-ontwikkelaars en bedrijven binnen de EU kunnen innoveren zonder juridische onzekerheid.
MiCA verplicht aanbieders tot het verzamelen van transactiegegevens en maakt handhaving grensoverschrijdend efficiënter, wat helpt met het voorkomen van witwaspraktijken en crimineel gebruik van crypto.

Waarom is de MiCA belangrijk voor de Europese Unie?

De MiCA is door de Europese Unie tot leven geroepen om een eenduidig kader te bieden voor de handel, uitgifte en dienstverlening rondom crypto-assets binnen de Europese Unie. De Europese Unie zag dit als noodzakelijk, omdat de cryptomarkt snel groeit, waardoor landen nog geen tijd hebben gehad voor een goede regulering. Dit resulteert in een verhoogd risico voor beleggers en consumenten.

De belangrijkste redenen voor de invoering van MiCA zijn:

Consumentenbescherming: Een van de redenen van de oprichting is om de consumenten te beschermen tegen misleiding, fraude en onduidelijke voorwaarden door strengere eisen te stellen aan aanbieders van cryptodiensten en -producten. Hierdoor kunnen consumenten binnen de EU veilig crypto verhandelen, zoals het kopen van Bitcoin of Ethereum.
Marktintegriteit: Duidelijke regelgeving beperkt misbruik in de markt en gaat oneerlijke handel tegen, zoals fraude, wat zorgt voor een eerlijkere en transparantere markt.
Financiële stabiliteit: De groei van crypto-assets kan risico’s vormen voor het bredere (en traditionele) financiële systeem. MiCA wil deze risico’s beheersen door toezicht en regels die ervoor zorgen dat de markt verantwoord kan groeien.
Innovatie stimuleren: Door een helder juridisch kader te bieden, krijgen bedrijven en ontwikkelaars duidelijkheid over de regelgeving. Dit stimuleert innovatie binnen de EU, terwijl tegelijkertijd risico’s worden beperkt.
Toezicht en handhaving: MiCA zorgt voor betere coördinatie tussen toezichthouders in verschillende lidstaten, waardoor toezicht effectiever en grensoverschrijdende handhaving eenvoudiger wordt.

Kortom, de MiCA-wetgeving is ontworpen om de cryptomarkt veiliger, transparanter en stabieler te maken, terwijl tegelijkertijd ruimte wordt geboden voor technologische vooruitgang en economische groei binnen de Europese Unie.

Doelstellingen van de MiCA

De MiCA heeft vier doelstellingen waaraan de wetgeving moet voldoen:

Rechtszekerheid bieden – Zorgen voor duidelijke regels over hoe cryptocurrencies binnen EU-wetgeving vallen.
Innovatie ondersteunen – Een veilig en eerlijk kader creëren om de technologische ontwikkeling van Distributed Ledger Technology (DLT) te bevorderen.
Bescherming van consumenten en beleggers – Risico’s van cryptocurrencies beheersen die buiten bestaande regelgeving vallen.
Financiële stabiliteit waarborgen – Voorkomen dat typen crypto, zoals stablecoins, risico’s vormen voor het financiële systeem.

Tijdlijn van de MiCA

Aanleiding en onderzoek naar een regelgevend kader

In 2017 groeide de cryptomarkt extreem, waardoor het de aandacht trok van veel nieuwe beleggers. Met name de populariteit van Initial Coin Offerings (ICO’s) leidde tot aandacht van Europese beleidsmakers vanwege de risico’s voor consumenten, fraude, hacks en witwaspraktijken. Het werd duidelijk dat lidstaten behoefte hadden aan uniforme regelgeving binnen de EU om deze risico’s te beperken.

Echter was in 2015 al een onderzoek begonnen door de European Banking Authority (EBA) en de European Securities and Markets Authority (ESMA) naar cryptocurrency en blockchain. Toen concludeerden de beleidsbepalers al dat consumenten beschermd moesten worden en witwaspraktijken in de cryptomarkt moesten worden aangepakt met een regelgevend kader. Deze conclusies vormden de basis voor verdere regelgeving.

Eerdere regelgevingspogingen

In 2018 werd al regelgeving geïntroduceerd voor het reguleren van financiële diensten, waaronder bepaalde vormen van cryptocurrency, namelijk MiFID II (Markets in Financial Instruments Directive). Veel onderdelen van de cryptomarkt vielen echter nog buiten dit kader, zoals stablecoins en crypto-handelsplatforms, waardoor aanvullende wetgeving noodzakelijk werd.

Structuur en inhoud van MiCA

Vanaf dat moment werd de structuur en inhoud van MiCA uitgewerkt, nadat de tekortkomingen van bestaande regelgeving zoals MiFID II duidelijk waren geworden. Het officiële voorstel voor MiCA werd door de Europese Commissie gepresenteerd in september 2020. In het voorstel werd onder andere gepresenteerd hoe MiCA verschillende typen crypto typen, zoals utility tokens, asset-referenced tokens (ook wel stablecoins genoemd) en e-money tokens, onderscheidt. Daarnaast reguleert de wet de uitgifte van deze tokens en de aanbieders van cryptodiensten. Ook is er veel aandacht voor consumentenbescherming en transparantie. Bovendien introduceert MiCA een Europees paspoort, waardoor gereguleerde crypto-bedrijven vrij binnen de EU kunnen opereren.

MiCA is bedoeld als aanvulling op bestaande EU-regels, zoals de Anti-Money Laundering Directives (AMLD5 en AMLD6), die zich richten op het voorkomen van witwaspraktijken en terrorismefinanciering binnen de cryptomarkt. MiCA zorgt voor een specifiek juridisch kader voor crypto dat nauw samenwerkt met deze bestaande regels.

Goedkeuring van MiCA

In 2022 keurde de ECON‑commissie van het Europees Parlement het ontwerp van MiCA goed. De wet werd aangenomen met 28 stemmen voor en 1 tegen. Op 20 april 2023 keurde het Europees Parlement MiCA goed met meer dan 90% van de stemmen.

Inwerkingtreding

De inwerkingtreding van de MiCA-wetgeving is begonnen in 2024. Dit gebeurt stapsgewijs. Er zijn overgangsperioden voor bestaande marktpartijen om aan de nieuwe eisen te voldoen. Bedrijven die cryptodiensten aanbieden, zoals Finst, moeten voldoen aan harde eisen van de wetgeving. Zodra een partij de officiële MiCA-vergunning heeft ontvangen, kunnen consumenten binnen de Europese Unie gebruikmaken van de dienstverlening.

Toepassing van MiCA op DeFi en op Central Bank Digital Currencies (CBDC)

MiCA heeft (nog) geen betrekking op DeFi (Decentralized Finance), oftewel financiële diensten die volledig decentraal plaatsvinden via smart contracts, zonder tussenkomst van gecentraliseerde partijen zoals beurzen of banken. Ook Central Bank Digital Currencies (CBDC), zoals de toekomstige digitale euro, vallen buiten de reikwijdte van MiCA. Voor zowel DeFi als CBDC’s zijn aparte, nog te ontwikkelen regelgevingskaders nodig op EU-niveau.

Verplichtingen voor aanbieders onder MiCA

De MiCA is er om de consument te beschermen. Daarom is er regelgeving waaraan aanbieders zich moeten houden, zoals dat aanbieders van crypto geen misleidende advertenties mogen plaatsen, evenals geen misleidende teksten mogen verspreiden op hun website. Ook moeten klanten gewaarschuwd worden over de risico's van het beleggen in cryptocurrencies. Klanten krijgen daarnaast op handelsplatformen meer inzicht in de risico's van specifieke crypto's, aangezien aanbieders verplicht zijn dit te informeren op hun platform.

Daarnaast moeten uitgevers van stablecoins de vergunning hebben om actief te mogen zijn binnen de Europese Unie.

Ook is de MiCA er om witwaspraktijken tegen te gaan. Vanaf de inwerkingtreding op 30 december 2024 moeten aanbieders extra informatie verzamelen en meesturen bij het uitvoeren van orders op hun platform. Dit staat in de uitvoeringswet Transfer of Funds Regulation (TFR). Dit helpt bij het tegengaan van illegale activiteiten zoals witwassen en terrorismefinanciering.

Voordelen van de MiCA-wet

De MiCA-wetgeving heeft verschillende voordelen voor consumenten en aanbieders van cryptodiensten:

De MiCA biedt extra bescherming voor consumenten en bedrijven tegen fraude en oplichting, zoals rug pulls en pump en dump schemes. Daarnaast is er meer controle op ontwikkelaars van nieuwe crypto-projecten. Oplichtende aanbieders en overtreders zullen dankzij MiCA persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Onbetrouwbare cryptocurrencies vallen met deze strengere eisen sneller door de mand.
Dankzij de strenge regelgeving rondom stablecoins zullen deze nog stabieler en betrouwbaarder zijn.
Asset-Referenced Tokens, zoals tokens gekoppeld aan goud, moeten nu ook voldoende onderpand hebben voor de hoeveelheid tokens in omloop.
Er komt een garantie op het aankopen door middel van een ICO. Beleggers hebben dankzij de MiCA 14 dagen bedenktijd na hun aankoop.
Aanbieders van crypto, zoals brokers en exchanges, hoeven zich met MiCA nog maar één keer te registreren, in plaats van in elk EU-land afzonderlijk.
Er is dankzij de MiCA eindelijk een eensgezinde regelgeving voor alle EU-landen, wat duidelijkheid en vertrouwen biedt.

Conclusie

MiCA is een mijlpaal in de Europese cryptoregulering. De wet brengt veiligheid, helderheid en structuur in een markt die tot voor kort grotendeels ongereguleerd was. Consumenten worden beter beschermd, bedrijven krijgen duidelijke spelregels en de Europese cryptomarkt wordt toekomstbestendiger. Hoewel DeFi en CBDC’s voorlopig buiten de scope vallen, is MiCA een belangrijke eerste stap richting een volwassen, stabiele en innovatieve digitale economie binnen de EU.