Wat is technische analyse en hoe werkt het?

Wat is technische analyse?
Technische analyse is een strategie waarmee ervaren beleggers bepalen wanneer ze moeten kopen of verkopen. Dit wordt gebruikt op de aandelenmarkt en in de cryptomarkt. Fundamentele analyse kijkt naar zaken als de financiële gezondheid van een bedrijf of de waarde van een product. Technische analyse richt zich daarentegen op historische prijsdata van een munt of asset. Het doel is dus niet het bepalen van hoe goed een bepaalde asset of coin is, maar om te voorspellen hoe de prijs zich in de nabije toekomst zal ontwikkelen.
Korte samenvatting
-
Technische analyse richt zich op het voorspellen van de prijs op basis van historische data.
-
In plaats van fundamentele cijfers, draait het hier om grafieken, patronen en trends.
-
Met behulp van indicatoren en grafieken kun je betere momenten kiezen om te kopen of verkopen.
-
Het is vooral een nuttige methode voor ervaren beleggers en traders.
-
Veelgebruikte instrumenten zijn trendlijnen, support en resistance niveaus, indicators en candlestick patterns.
Hoe werkt technische analyse?
Bij technische analyse ga je ervan uit dat alles wat je moet weten al in de koers verwerkt zit. Dit betekent dat je geen jaarverslagen hoeft te lezen of te kijken naar de kwaliteit van het product. Je gelooft puur in de historische data. Je kijkt dus vooral naar charts (grafieken).
De gedachtengang hieronder is eigenlijk een psychologisch spelletje: menselijk gedrag is voorspelbaar en beleggers die zweren bij technische analyses die geloven dan ook dat dit de reden is waarom het werkt. Het klinkt misschien zweverig, maar bij technische analyse gaat het juist om een kwantitatieve analyse (getallen).
Veelgebruikte instrumenten binnen technische analyse zijn:
-
Trendlijnen: visuele lijnen die aangeven of een aandeel zich in een stijgende of dalende trend bevindt.
-
Steun- en weerstandsniveaus: prijspunten waarop de koers vaak afremt of juist doorbreekt. Ook wel support en resistance genoemd.
-
Indicatoren: tools zoals de RSI (Relative Strength Index), MACD (Moving Average Convergence Divergence) of Bollinger Bands die helpen om overbought of oversold situaties te herkennen.
-
Candlestickpatronen: visuele patronen in de grafiek die vaak terugkeren bij koersomkeringen of trendvoortzettingen.
Wanneer gebruik je technische analyse?
Technische analyse is vooral populair bij actieve beleggers en traders die op korte of middellange termijn posities innemen. Denk hierbij aan:
-
Daghandelaren (day-traders) die meerdere posities op een dag openen en sluiten.
-
Swing traders die posities enkele dagen of weken aanhouden.
-
Lange termijn beleggers die technische signalen gebruiken om betere instapmomenten te vinden voor op de langere termijn.
Hoewel technische analyse geen garanties bieden, kan het wel helpen om de kans op succesvolle transacties te vergroten. Je kunt er van uitgaan dat grote bedrijven die miljarden investeren dit niet zomaar doen. Ook zulke organisaties zullen goed kijken naar alle mogelijk indicatoren.
Bekende Trading Patronen
1. Head and Shoulders
Het Head and Shoulders-patroon is een bepaald koerspatroon dat je vaak zult horen binnen de technische analyse. Het geeft aan dat een stijgende trend waarschijnlijk gaat omslaan in een daling. Met andere woorden: het voorspelt een trendomkeer van bullish naar bearish.
Hoe herken je het een head and shoulder pattern?
-
De linkerschouder: de koers stijgt naar een eerste piek en daalt daarna weer een stukje.
-
Het hoofd: de koers stijgt opnieuw, maar nu hoger dan de eerste piek. Daarna daalt de koers weer terug naar hetzelfde niveau als na de eerste daling.
-
De rechterschouder: de koers stijgt nog een keer, maar komt ongeveer even hoog als bij de eerste piek (linkerschouder), niet zo hoog als het hoofd. Daarna zakt de koers opnieuw.
Je kunt het patroon herkennen aan de vorm op de grafiek (het lijkt dus een beetje op een hoofd met twee schouders.)
Dit patroon wordt gezien als een van de betrouwbaarste signalen dat een stijgende trend ten einde loopt. Het geeft vaak aan dat het tijd is om op je hoede te zijn voor een mogelijke daling van de prijs.

2. Double Top
Het Double Top-patroon is een patroon dat vaak aangeeft dat de prijs van een munt of aandeel binnenkort kan gaan dalen. Het is dus een bearish signaal, oftewel een waarschuwing dat een bepaalde trend waarschijnlijk tot een einde komt.
Hoe herken je een double top pattern?
-
De koers stijgt naar een eerste piek en daalt daarna een beetje.
-
Vervolgens stijgt de koers opnieuw en komt die uit op ongeveer hetzelfde niveau als de eerste piek.
-
Daarna daalt de koers opnieuw, en zakt onder het dieptepunt tussen de twee pieken.
Pas als die laatste daling plaatsvindt (onder de zogeheten ondersteuningslijn), wordt het patroon echt bevestigd. De trend is nu negatief in plaats van positief.
Je kunt het vergelijken met de vorm van de letter M: twee toppen met een dip ertussen.
Dit patroon laat zien dat de markt moeite heeft om boven een bepaalde prijs uit te breken. Als dat twee keer niet lukt, is dat vaak een teken dat verkopers de overhand krijgen.

3. Cup and Handle
Het Cup and Handle-patroon is een koerspatroon dat eruitziet als een kopje met een oor. Het is een bullish signaal, wat betekent dat het meestal wijst op een mogelijke koersstijging. De Cup and Handle is een van de populairste bullish signals binnen technische analyse.
Hoe herken je een Cup and Handle?
-
De koers maakt eerst een ronde, U-vormige daling en stijging, dit is de cup (het kopje).
-
Daarna volgt een kleine daling of zijwaartse beweging aan de rechterkant, dit is de handle (het oortje).
-
Tijdens de ‘handle’ is het handelsvolume vaak wat lager.
-
Zodra de koers door de bovenkant van het patroon breekt, wordt dat vaak gezien als een koopsignaal.
Je kunt het patroon letterlijk zien als een koffiekopje met een oortje aan de rechterkant. Dit is dan ook een patroon waar beleggers erg vrolijk van worden. Hoe langer de tijd waarop deze chart zich heeft gevormd, hoe sterker de indicator. De vorming van dit patroon kan kort duren (bijvoorbeeld 7 weken), maar soms ook meerdere maanden in beslag nemen.
Het idee achter dit patroon is dat beleggers na een eerdere stijging even twijfelen of consolideren, maar daarna opnieuw optimistisch worden en verder kopen.

4. Ascending Triangle
Er zijn 3 verschillende soorten Triangles, de Ascending, Descending en Symmetrical triangle. Het Ascending Triangle-patroon (oplopende driehoek) is een koerspatroon dat vaak bullish is. Met andere woorden: het signaleert dat de prijs binnenkort verder omhoog kan gaan.
Hoe herken je een Ascending Triangle?
-
De bovenste lijn op de grafiek is horizontaal: de koers stuitert meerdere keren tegen ongeveer hetzelfde niveau aan.
-
De onderste lijn loopt schuin omhoog: de bodems worden steeds hoger, wat laat zien dat kopers bereid zijn om steeds meer te betalen voor de coin.
-
Kopers blijven meer betalen, terwijl verkopers steeds op hetzelfde punt verkopen.
-
Uiteindelijk breekt de koers boven de horizontale resistance uit, waarnaar de prijs vervolgens gaat toenemen
Zodra de uitbraak plaatsvindt, verandert de oude weerstand vaak in een nieuwe steunlijn. Dat betekent dat de prijs bij een terugval op dat niveau kan blijven hangen voordat het opnieuw stijgt. Dit noemen we dan weer de 'support'.

5. Descending Triangle
Het Descending Triangle-patroon (dalende driehoek) is meestal bearish. Met andere woorden: er is een grotere kans dat de koers gaat dalen binnenkort.
Hoe herken je een Descending Triangle?
-
De onderste lijn op de grafiek is horizontaal: de koers stuitert meerdere keren op hetzelfde steunniveau.
-
De bovenste lijn loopt schuin omlaag: de toppen worden steeds lager, wat laat zien dat verkopers steeds sneller bereid zijn om te verkopen tegen een lagere prijs.
-
Verkopers worden dus steeds agressiever, terwijl kopers het prijsniveau proberen vast te houden.
-
Uiteindelijk breekt de koers onder de horizontale steunlijn, waarna de prijs vaak verder zakt.
Zodra die uitbraak naar beneden plaatsvindt, verandert de oude steun vaak in een nieuwe weerstand. Dat betekent dat de prijs bij een eventuele terugkeer moeite zal hebben om weer boven dat niveau uit te komen. Dat noemen we dan weer de resistance.

6. Symmetrical Triangle
Het Symmetrical Triangle-patroon (symmetrische driehoek) is een neutraal patroon. Dat betekent dat het zowel kan leiden tot een uitbraak omhoog als omlaag (lekker nuttige informatie dus). Wat dit eigenlijk aangeeft is dat er hoogstwaarschijnlijk een hoge koersbeweging aankomt. Ben dus voorbereid.
Hoe herken je een Symmetrical Triangle?
-
De bovenste lijn loopt schuin omlaag: de toppen worden steeds lager.
-
De onderste lijn loopt schuin omhoog: de bodems worden steeds hoger.
-
De koers komt dus steeds dichter bij elkaar in het midden van de punt. Hier moet dus iets gaan gebeuren.
-
Er is steeds minder bewegingsruimte: kopers en verkopers wachten hier vaak af totdat iemand de overhand krijgt en maken op basis daarvan een keuze.
Vroeg of laat breekt de koers uit , maar dat kan dus alle kanten op gaan. Let op: het is belangrijk om op volume en richting van de uitbraak te letten om te bepalen of het bullish of bearish is.

Wat zijn technische indicatoren?
Technische indicatoren zijn grafieken die je helpen op een koersgrafiek beter te begrijpen. Deze zijn altijd gebaseerd op historische data. Denk hierbij aan de koers, gemiddeldes, volumes en nog veel meer. Traders gebruiken deze indicatoren om trends te ontdekken, het juiste koop- of verkoopmoment te bepalen en risico’s beter in te schatten. Je kunt ze zien als hulpmiddelen die een extra laag informatie toevoegen aan de ‘platte’ koersen die je op een grafiek ziet.
Populaire Technische Indicatoren
Er bestaan tientallen technische indicatoren die beleggers gebruiken om koersbewegingen te analyseren. Het zijn er simpelweg te veel om allemaal uitgebreid te bespreken, maar hieronder hebben we een overzicht gemaakt van de bekendste indicators. Van een aantal leggen we verderop uit hoe ze precies werken.
Overzicht van veelgebruikte technische indicatoren:
-
RSI – Relative Strength Index
-
DMI – Directional Movement Indicator
-
ROC – Rate of Change
-
MACD – Moving Average Convergence Divergence
-
CCI – Commodity Channel Index
-
OBV – On-Balance Volume
-
PVT – Price Volume Trend
-
PVI – Positive Volume Index
-
NVI – Negative Volume Index
-
MFI – Money Flow Index
-
STO - Stochastic Oscillator
-
TRIX - Triple Exponential Average
-
MA - Moving Average (Voortschrijdend Gemiddelde)
-
MSL – Most Significant Low
-
BB - Bollinger Bands
-
DC - Donchian Channels
-
RS - Relatieve Sterkte
Zoals je ziet is er geen gebrek aan indicators. Welke je gebruikt hangt af van je strategie, ervaring en voorkeur.
Waarom gebruiken traders technische indicatoren?
Omdat technische indicatoren je helpen om:
-
Trends te identificeren: Gaat de markt omhoog, omlaag of zijwaarts?
-
Momentum te meten: Hoe sterk is de huidige trend en hoeveel volume zit er in de asset?
-
Instap- en uitstapmomenten te vinden: Wanneer kopen of verkopen van de crypto of asset?
-
Overbought of oversold situaties te signaleren: Is de markt oververhit of juist ondergewaardeerd?
Ze worden vooral gebruikt door daytraders en swingtraders, maar ook lange termijn beleggers gebruiken ze soms om hun timing te verbeteren.
De 5 meest gebruikte technische indicatoren
Laten we nu dieper ingaan op de meest populaire technische indicatoren.
1. Relative Strength Index (RSI)
De RSI meet hoe sterk de recente prijsbewegingen zijn. Het is een momentum-indicator die beweegt tussen de 0 en 100.
Kenmerken van RSI:
-
RSI boven de 70 = mogelijk overbought (te veel gekocht)
-
RSI onder de 30 = mogelijk oversold (te veel verkocht)
Voorbeeld: Stel de RSI van Bitcoin staat op 82. Dat zou kunnen betekenen dat BTC ‘overbought’ is en dat een correctie eraan zit te komen. Dit is een van de meest bekende en meest voorkomende indicatoren waar men naar kijkt.
Het voordeel is dat mensen zo soms kunnen voorspellen dat een coin een correctie gaat krijgen, net nadeel is dat het foutieve signalen kan geven en dus zeker niet altijd kloppend is.
2. Moving Averages (SMA & EMA)
Een moving average (voortschrijdend gemiddelde) toont het gemiddelde van de slotkoersen (de koers op het einde van een dag) over een bepaalde periode en wordt weergegeven als een lijn in de grafiek.
Kenmerken van SMA & EMA:
-
SMA (Simple Moving Average) is gewoon het gemiddelde over X-aantal dagen
-
EMA (Exponential Moving Average) geeft recentere prijzen meer gewicht, de korte termijn is dus belangrijker hier.
Traders kijken bijvoorbeeld naar het kruisen van de 50-daagse en 200-daagse EMA:
-
Als de korte termijn moving average de lange termijn moving average van onder kruist, heet dat een Golden Cross (bullish signaal).
-
Het tegenovergestelde heet een Death Cross (bearish signaal). Vooral de 200-daagse EMA wordt hier als belangrijk gezien.
Het voordeel hiervan is dat het eenvoudig en simpel is uit te lezen. Het nadeel is dat het altijd achterloopt. Je ziet dus niet direct de impact.
3. MACD (Moving Average Convergence Divergence)
MACD staat voor Moving Average Convergence Divergence. Klinkt ingewikkeld, maar het is gewoon een technische indicator die je helpt om te zien of een trend sterker wordt of juist afzwakt.
Kenmerken van MACD:
-
Bestaat uit drie onderdelen: MACD-lijn, signaallijn en histogram
-
Als de MACD-lijn boven de signaallijn kruist → bullish signaal
-
Als de MACD-lijn onder de signaallijn kruist → bearish signaal
Het voordeel is dat het trendveranderingen goed kunt herkennen, het nadeel is dat het minder goed werkt in een zijwaartse trend.
4. Bollinger Bands
Bollinger Bands zijn een populaire tool onder beleggers om te zien of een coin of aandeel misschien te duur (overgewaardeerd) of juist te goedkoop (ondergewaardeerd) is.
Ze werden in de jaren 80 bedacht door John Bollinger, en bestaan uit drie lijnen op de grafiek.
Kenmerken van Bollinger Bands:
-
een middelste lijn (meestal een voortschrijdend gemiddelde),
-
en twee lijnen daarboven en daaronder die meebewegen met de koers.
Als de koers dicht bij de bovenste band zit, kan dat betekenen dat iets duur is. Zit het juist bij de onderste band? Dan kan het goedkoop zijn. Ook kun je er de volatiliteit mee inschatten: hoe verder de banden uit elkaar staan, hoe groter de prijsschommelingen.
5. Volume
Volume is geen lijn of grafiek op zich, maar een essentiële indicator. Het toont hoeveel er wordt verhandeld in een bepaalde periode. Stel dat het volume van Bitcoin vandaag 1 miljard euro is betekent het dus dat er voor 1 miljard euro aan Bitcoin verhandeld is vandaag. Een hoog volume wijst meestal op een hoge liquiditeit: het is dan makkelijker om snel te kopen of verkopen zonder dat de prijs sterk beweegt.
Kenmerken van volume:
-
Stijgende koers met hoog volume = sterk signaal
-
Stijgende koers met laag volume = zwak signaal
Volume wordt vaak gecombineerd met andere indicatoren om signalen te bevestigen.
Belangrijk: Gebruik meerdere indicatoren samen!
Zoals je misschien al door hebt zijn er tientallen indicatoren waar je naar kunt kijken. Een ding is zeker, de geschiedenis herhaalt zichzelf vaak, maar niet altijd! Ga dus niet blindelings investeren omdat je een positieve indicator hebt gevonden. Het beste is om meerdere technische indicatoren te combineren zodat je signalen kunt bevestigen. Bijvoorbeeld:
RSI geeft aan dat een munt overbought is, en tegelijk laat de MACD een bearish kruising zien, daarnaast zien we een afnemend volume. Deze 3 indicatoren samen zouden je kunnen vertellen dat er een sterker verkoopsignaal is momenteel.
Welke technische indicator is het beste?
Dat hangt af van je strategie. RSI is populair voor de korte termijn, terwijl moving averages geschikt zijn voor het volgen van trends in de markt.
Zijn technische indicatoren ook nuttig voor lange termijn beleggers?
Ja, vooral om goede instapmomenten te vinden of trends te bevestigen.
Kan ik technische indicatoren gebruiken zonder ervaring?
Ja, maar begin met de basis en test ze eerst op een demo-account of met kleine bedragen.
Conclusie
Technische analyse is een tool voor beleggers om op basis van historische prijsgegevens betere beslissingen te nemen over het kopen of verkopen van een asset zoals een aandeel of cryptomunt. In plaats van te kijken naar fundamentele factoren draait technische analyse om grafieken, patronen en indicatoren die trends en marktgedrag voorspellen.
Door patronen zoals Head and Shoulders, Double Top of Ascending Triangle (en vele anderen) te herkennen, proberen beleggers de koers te voorspellen. Daarnaast gebruiken ze technische indicatoren zoals de RSI, MACD, Moving Averages en Bollinger Bands om signalen te krijgen over de trend van deze crypto coin of asset.
Technische analyse is vooral nuttig voor actieve beleggers en traders die op zoek zijn naar betere timing. Het biedt echter geen garanties en werkt het best in combinatie met meerdere indicatoren en een goed risicobeheer. Uiteindelijk draait het om het herkennen van patronen in menselijk gedrag, en andere factoren zoals wet-en regelgeving, een bepaalde hype en bull markten en bear markten.