Wat is het Bitcoin Lightning Network?

27 aug 2025 | 7 min leestijd

Wat is het Lightning Network?

Het Lightning Network, ook wel het Bitcoin Lightning Network genoemd, is een layer-2-oplossing gebouwd op de blockchain van Bitcoin. Het werd in 2015 voorgesteld aan de Bitcoin community door de onderzoekers Joseph Poon en Thaddeus Dryja. Zij deden dit door het delen van de Lightning Network White Paper. In de whitepaper staat omschreven hoe het Lightning Network een oplossing biedt voor de schaalbaarheidsproblemen van Bitcoin. De allereerste blockchain is van nature erg langzaam en duur (ongeveer 7 transacties per seconde). Wanneer er veel gebruik van het netwerk wordt gemaakt, ontstaat hierdoor een hoge netwerkbelasting, wat leidt tot langere wachttijden en hogere transactiekosten. Hierdoor is Bitcoin als betalingssysteem niet klaar voor grote adoptie, vandaar de ontwikkeling van het Lightning Network. Het doel van het Lightning Network is dan ook om Bitcoin bruikbaarder te maken als dagelijks betaalmiddel.

Het Lightning Network verwerkt transacties buiten de blockchain, maar blijft gebruikmaken van de robuustheid en veiligheid van het Bitcoin netwerk. Op deze manier kunnen transacties sneller uitgevoerd worden tegen lagere kosten, zonder de decentralisatie van het netwerk in gevaar te brengen.

Sinds de ontwikkeling is het Lightning Network uitgegroeid tot een wereldwijd opensourceproject, waar veel ontwikkelaars en bedrijven gebruik van maken. Enkele voorbeelden zijn Blockstream, Lightning Labs en ACINQ.

Korte samenvatting

Het Lightning Network is een layer-2-oplossing bovenop Bitcoin, ontwikkeld om de beperkingen van de blockchain (trage en dure transacties, max. ~7 TPS) te verhelpen.
Transacties verlopen off-chain via betalingskanalen die pas bij afsluiting op de blockchain worden vastgelegd. Dit maakt betalingen vrijwel direct en extreem goedkoop, terwijl de veiligheid van het Bitcoin netwerk behouden blijft.
Wallets zoals Phoenix, Muun, Breez, Wallet of Satoshi en BlueWallet nemen de technische complexiteit uit handen, waardoor Lightning praktisch net zo makkelijk werkt als een gewone betaalapp.
Lightning maakt microbetalingen en internationale betalingen mogelijk, waardoor het Bitcoin meer geschikt maakt voor e-commerce en fysieke betalingen.

Hoe werkt het Lightning Network?

Het Lightning Network werkt met betalingskanalen. Een betalingskanaal is een opgezette lijn tussen twee partijen. Binnen zo'n betalingskanaal kunnen onbeperkt betalingen heen en weer gestuurd worden zonder dat iedere keer een nieuwe transactie naar de blockchain gestuurd hoeft te worden voor validatie. Pas als het kanaal wordt gesloten, verschijnt er een eindbalans waarin alle transacties zijn verwerkt.

Zo werkt het:

Je opent een betalingskanaal tussen twee partijen (twee walletadressen) met een transactie. In die transactie zetten beide partijen een bedrag in Bitcoin vast. Deze Bitcoin geldt als een soort pot waaruit ze elkaar kunnen betalen.

Zie het als een soort tegoedkaart. Heb je er 0,2 BTC op staan, dan kun je maximaal 0,2 BTC naar de andere partij versturen.
Zodra het gestorte bedrag op is, kunnen de partijen ervoor kiezen om het betalingskanaal te sluiten of om een nieuw kanaal te openen met een nieuw bedrag (er moet dan opnieuw een transactie naar de blockchain gedaan worden).
Tijdens het sluiten van het betalingskanaal wordt de eindbalans opgemaakt en vastgelegd op de blockchain. De blockchain verdeelt vervolgens op de correcte manier de Bitcoin onder de walletadressen.

Doordat niet alle transacties apart naar de blockchain hoeven te worden gestuurd, zijn transacties via het Lightning Network een stuk goedkoper en sneller. Ze hoeven namelijk niet te wachten op validatie binnen de beperkte transactiesnelheid van ongeveer 7 transacties per seconde (TPS) van het Bitcoin netwerk. Omdat tijdens het openen van het betalingskanaal de initiële transactie al is gevalideerd, kunnen de transacties binnen het kanaal vrijwel direct worden uitgevoerd. Daarnaast is de belasting op de Bitcoin blockchain hierdoor een stuk lager.

Betalen via meerdere kanalen

Het Lightning network maakt het ook mogelijk om betalingskanalen aan elkaar te koppelen via een slim routeringssysteem. Met dit systeem kunnen betalingen namelijk via meerdere tussenpersonen worden geleid. Dit zorgt ervoor dat er een web van betaalkanalen bestaat, waardoor het Lightning network zich niet alleen beperkt tot directe kanalen.

Voorbeeld:
Jij hebt een betaalkanaal met John, waardoor je Bitcoin direct naar John kan versturen. John heeft ook een betaalkanaal met Dorothy lopen. Dit betekent dat jij ook via John naar Dorothy Bitcoin kunt versturen.

Om fraude te voorkomen wordt het proces beveiligd met Hashed Time-Locked Contracts (HTLC’s). In dit contract staat omschreven dat de betaling alleen wordt uitgevoerd als aan alle voorwaarden is voldaan. Mocht er een (tussen)partij zijn die fraude probeert te plegen, door Bitcoins proberen te stelen, dan kan altijd de laatste geldige kanaalstaat naar de blockchain worden gestuurd, waardoor fraude wordt voorkomen.

Het Lightning Network vormt zo een soort gedistribueerd “netwerk van netwerken”, waarin miljoenen microbetalingen per seconde kunnen circuleren, zonder de blockchain zelf te belasten.

Hoe kun je gebruikmaken van het Lightning Network?

Als gebruiker is het tegenwoordig niet meer zo moeilijk om deel te nemen aan het Lightning Network. Voorheen moest je nog zelf een betaalkanaal openen en beheren, maar er zijn tegenwoordig Lightning wallets die dit proces uit handen nemen. Er bestaan ondertussen gebruiksvriendelijke wallets waarmee je on-chain transacties op de Bitcoin-blockchain kunt uitvoeren en ook off-chain Lightning transacties kunt uitvoeren. Voorbeelden zijn Phoenix, Muun, Breez, Wallet of Satoshi en BlueWallet.

Deze Bitcoin wallets regelen de technische kant, zoals het openen en beheren van kanalen. Je hoeft als gebruiker dus niet zelf een kanaal op te zetten om Lightning te kunnen gebruiken.

Zo werkt een Lightning-wallet in de praktijk:

Je ontvangt een betaling door het scannen van een Lightning QR-code of het aanmaken van een Lightning invoice.
Je verstuurt een betaling door zo’n invoice te betalen, net zoals bij een gewone QR-betaling.

Transacties via Lightning worden veel sneller uitgevoerd en bevestigd (in fracties van een seconde) en tegen extreem lage transactiekosten, vaak minder dan een eurocent. Dit maakt het Lightning Network ook geschikt voor het uitvoeren van microtransacties, wat de adoptie als betalingssysteem kan bevorderen.

Dit zien we ook terug in de praktijk. Microbetalingen tegen ultra-lage transactiekosten maken Bitcoin ideaal om te gebruiken tijdens handel in producten en diensten.

Een concreet voorbeeld is El Salvador, waar Bitcoin sinds 2021 een wettig betaalmiddel is. Daar accepteren veel winkels en cafés Lightning-betalingen voor het doen van Bitcoin transacties, omdat die sneller en goedkoper zijn dan on-chain transacties. Als bezoeker hoef je alleen maar een Lightning-wallet te installeren en je kunt direct betalen door een QR-code te scannen.

Toepassingen van het Lightning Network

De mogelijkheden van het Lightning Network zijn breed en veelbelovend:

Micropayments

Een groot voordeel van de komst van het Bitcoin Lightning Network is dat het Bitcoin netwerk nu geschikter is voor het uitvoeren van microtransacties. Voorheen waren alleen dure en langzame on-chain transacties mogelijk. Met de komst van het Lightning Network kunnen gebruikers van de Bitcoin blockchain nu ook microbetalingen doen die vrijwel direct worden uitgevoerd tegen minder dan een eurocent. Hierdoor ontstaan nieuwe economische modellen en is Bitcoin meer geschikt om te gebruiken als betaalmiddel.

Internationale betalingen

Dankzij de snelheid, de lage kosten van het Lightning Network en de decentralisatie van Bitcoin is het makkelijk voor gebruikers om grensoverschrijdende betalingen uit te voeren zonder tussenkomst van een bank of andere partij. Dit geldt ook voor microbetalingen.

E-commerce en fysieke winkels

Het Lightning Network stimuleert webshops, cafés en kassasystemen om Bitcoin te accepteren als betaalmiddel. Dit heeft er onder andere toe geleid dat vooruitstrevend beleid, zoals in El Salvador, waar Bitcoin is geaccepteerd als wettig betaalmiddel, sneller van de grond komt.

Gaming en digitale platforms

Het Lightning Network heeft ook de deuren voor Bitcoin in de gamingwereld geopend. Er bestaan inmiddels verschillende innovatieve toepassingen in de gamingindustrie waarbij het Lightning Network wordt gebruikt. Het is ideaal omdat spelers in real time microbetalingen kunnen doen voor in-game items, beloningen kunnen ontvangen of zelfs gebruikmaken van “streaming payments”.

Enkele voorbeelden zijn:

ZEBEDEE heeft Lightning geïntegreerd in games zoals CS:GO, waarbij spelers direct satoshis verdienen of inzetten tijdens een match.
THNDR Games biedt mobiele titels als Bitcoin Bounce en Turbo 84, waarin spelers kleine hoeveelheden Bitcoin kunnen winnen.

Voordelen van het Lightning Network

Het Lightning Network heeft verschillende voordelen:

Extreem snelle en goedkope transacties
Geschikt voor micropayments en nieuwe bedrijfsmodellen
Sterk schaalbaar: in theorie miljoenen transacties per seconde mogelijk
Wereldwijd en zonder tussenkomst van banken of centrale partijen
Privacyvriendelijker dan on-chain transacties, omdat niet alles in de blockchain wordt opgeslagen

Nadelen van het Lightning Network

Naast voordelen kent het Lightning Network ook verschillende nadelen:

Nog relatief complex voor beginnende gebruikers; niet alle wallets en kanalen zijn al even gebruiksvriendelijk
Vereist liquiditeit: er moet genoeg Bitcoin in een kanaal aanwezig zijn om betalingen te routeren
Niet altijd ideaal voor grote bedragen, omdat openstaande kanalen theoretisch kwetsbaarder zijn dan on-chain cold storage
Het Lightning Network accepteert momenteel alleen Bitcoin, waardoor andere cryptocurrencies geen gebruik kunnen maken van het systeem

Conclusie

Het Lightning Network is een belangrijke innovatie die Bitcoin niet alleen schaalbaarder, maar ook bruikbaarder maakt als digitaal betaalmiddel. Dankzij het werk van pioniers als Poon en Dryja, en de vele open source ontwikkelaars die sindsdien hebben bijgedragen, is er een systeem ontstaan dat snelle, goedkope en veilige betalingen mogelijk maakt, van micropayments tot internationale overschrijvingen. Hoewel er nog uitdagingen bestaan rond gebruiksvriendelijkheid en liquiditeit, is duidelijk dat het Lightning Network een cruciale rol kan spelen in de verdere adoptie van Bitcoin. Voor zowel beginners als gevorderde gebruikers biedt het de mogelijkheid om Bitcoin niet alleen te zien als investering, maar ook als praktisch betaalmiddel dat het financiële landschap fundamenteel kan veranderen.