Wat is DePIN in crypto?

21 aug 2025 | 8 min leestijd

Wat is DePIN?

Decentralized Physical Infrastructure Networks (DePIN) zijn een opkomende categorie van gedistribueerde netwerken waarbij blockchain technologie wordt toegepast om fysieke infrastructuur, zoals draadloze netwerken, energievoorziening en opslagcapaciteit, te organiseren en te coördineren. In traditionele infrastructuurmodellen liggen eigendom en beheer gecentraliseerd bij bedrijven zoals telecomaanbieders, energiebedrijven en datacenters. De organisatie en besluitvorming binnen dergelijke entiteiten is doorgaans niet transparant voor buitenstaanders. DePIN daarentegen maakt het mogelijk dat ook individuen en kleinere entiteiten bijdragen aan de opbouw en het beheer van infrastructuur. Dit gebeurt op een gedecentraliseerde en transparante manier, waarbij de infrastructuur wordt opgesplitst in kleinere eenheden die wereldwijd door gebruikers worden beheerd. Deelnemers worden gestimuleerd via cryptoeconomische beloningsmechanismen, meestal in de vorm van tokens.

Korte samenvatting

Na Bitcoin (2009) en smart contracts op Ethereum (2015) vormt DePIN een derde stap: blockchain gebruiken om fysieke en digitale infrastructuur (zoals energie, opslag en internet) te organiseren en te belonen.
In plaats van grote bedrijven die miljarden investeren, leveren deelnemers zelf kleine stukjes infrastructuur (bijvoorbeeld bandbreedte, rekenkracht of energie). Blockchain registreert bijdragen en verdeelt beloningen transparant in tokens.
Het flywheel-effect zorgt voor schaalbaarheid. Meer deelnemers → meer infrastructuur → meer waarde van tokens → meer investeerders en gebruikers. Dit effect maakt dat DePIN sneller en goedkoper kan groeien dan gecentraliseerde modellen.
Projecten als Filecoin, Helium en Bittensor laten zien dat DePIN kan concurreren met opslagdiensten, telecomnetwerken en zelfs AI-bedrijven. Toch blijft de concurrentiedruk enorm door de schaal, data en middelen van partijen als Google en Amazon.

DePIN vandaan?

DePIN is een ontwikkeling binnen de blockchain technologie, waarbij gezocht wordt naar een echte use case in het dagelijks leven, anders dan puur het uitvoeren van transacties. DePIN moet dan ook de adoptie van blockchain stimuleren. Het is, na de opkomst van Bitcoin en BTC (2009) en de introductie van smart contracts op Ethereum en ETH (2015), een volgende stap in de ontwikkeling van gedecentraliseerde netwerken, waarmee je niet alleen digitale activa kunt creëren, maar ook fysieke middelen kunt distribueren.

DePIN kreeg rond 2017–2019 pas echt vorm. In die periode verschenen er projecten met daadwerkelijke DePIN-usecases. Denk aan Helium, dat in 2019 zijn blockchain lanceerde. Zij hebben een decentraal IoT-netwerk gebouwd waarin individuen hotspots kunnen exploiteren in ruil voor tokens. Ook ontstonden er vergelijkbare initiatieven zoals Filecoin (decentrale opslag) en later DIMO (voertuigdata).

De term DePIN zelf is echter jonger. Deze werd geïntroduceerd tussen 2022 en 2023 en is populair geworden dankzij investeringsfondsen zoals Multicoin Capital, die de categorie benoemden en systematisch beschreven als Decentralized Physical Infrastructure Networks. Sindsdien wordt DePIN gebruikt als overkoepelende term voor uiteenlopende projecten die fysieke infrastructuur combineren met blockchain en digitale tokens als beloning.

Hoe werkt DePIN?

DePIN werkt als een leverancier van infrastructuur, zoals opslag van data en levering van internet en energie op decentrale wijze. Dit gebeurt door de huidige gecentraliseerde systemen te vervangen door een netwerk van deelnemers die allemaal een deel van deze infrastructuur leveren. Het beheer en onderhoud ligt dus bij meerdere deelnemers in plaats van bij gecentraliseerde partijen, zoals energiebedrijven die de volledige infrastructuur leveren. Iedereen kan meedoen met DePIN, wat het zeer toegankelijk maakt. Achter dit model zit een beloningssysteem in de vorm van digitale activa (crypto).

Binnen DePIN speelt de blockchain een belangrijke en centrale rol. De blockchain:

registreert wie wat heeft bijgedragen;
zorgt voor transparante transacties, zoals contracten, betalingen en andere afspraken;
verdeelt beloningen in de vorm van tokens.

De blockchain is een gedecentraliseerd netwerk, waardoor je geen toestemming nodig hebt om deel te nemen. Dit is anders bij gecentraliseerde partijen die je moeten goedkeuren en dus ook kunnen uitsluiten. Je kunt al simpel deelnemen door je crypto wallet te koppelen.

Het DePIN flywheel

Een term binnen DePIN is het DePIN flywheel. Dit is een effect dat ontstaat wanneer de deelname stijgt:

Hoe meer deelnemers er zijn die infrastructuur leveren (bijvoorbeeld opslag, internet, energie of sensoren), hoe waardevoller het netwerk wordt.
Doordat het netwerk groeit, stijgt de waarde van de tokens die in dit ecosysteem worden gebruikt.
Die stijgende waarde trekt nieuwe investeerders, gebruikers en ontwikkelaars aan.
Het netwerk groeit opnieuw, waardoor het flywheel sneller gaat draaien.

Dit zelfversterkende mechanisme maakt het mogelijk dat DePIN-projecten in korte tijd kunnen opschalen, vaak sneller en goedkoper dan gecentraliseerde concurrenten.

Meedoen met DePIN

Je kunt zelf ook eenvoudig meedoen met DePIN. Dit kan al door het native token van een DePIN-project in je eigen wallet te hebben. Op deze manier krijg je toegang tot het project, zonder dat je eerst toestemming hoeft te vragen aan een centrale partij. Dit betekent ook dat er geen lange juridische procedures nodig zijn waarbij meerdere personen betrokken zijn. In plaats daarvan wordt alles vastgelegd op de blockchain en volgens vastgestelde normen. Je weet dus precies wat je krijgt en alles gebeurt volgens die afspraken.

Afhankelijk van het type DePIN kun je deelnemen door:

Hardware te leveren. Zo kun je bijvoorbeeld een hotspot aanbieden voor een IoT-netwerk. Dit kan een hotspot zijn voor verschillende doeleinden, zoals een laadpaal of een sensor.
Data aan te leveren. Denk aan muziekbestanden, verkeersinformatie of energieproductie.
Investeren in tokens. Zo help je het netwerk financieel te ondersteunen.

Voor deelname ontvang je een beloning, uitbetaald in tokens. Welke tokens dit zijn, hangt af van het project.

Concurrentie met grote spelers

DePIN staat nog in de kinderschoenen. Wil het echt terrein winnen, dan zal het moeten concurreren met grote gecentraliseerde spelers. Het doel is namelijk een alternatief bieden voor bestaande infrastructuur. Deze gecentraliseerde partijen hebben enorme databases opgebouwd, die moeilijk te evenaren zijn. Binnen een DePIN-netwerk moeten er daarom vergelijkbare gegevens en diensten beschikbaar komen, en dit kost tijd.

Neem YouTube als voorbeeld. Zij beschikken over een gigantische database van video’s en muziek, geleverd door miljoenen content creators. Binnen een DePIN kan de content creator tokens verdienen wanneer er een video wordt toegevoegd. Daarnaast kunnen ze extra beloond worden naarmate er mensen naar hun content kijken. Naarmate de database groeit, kan zo’n DePIN-platform steeds meer een alternatief vormen voor bestaande spelers.

Dit voorbeeld is slechts het topje van de ijsberg, want DePIN kan op veel meer vlakken de concurrentie aangaan. Denk aan:

Opslag: concurrentie met Dropbox of Google Drive (bijv. Filecoin).
Energie: lokale productie en handel in zonne- of windenergie.
Mobiliteit: decentrale deelauto- of deelstepnetwerken.
Internettoegang: decentrale wifi-netwerken (bijv. Helium).

Wat is het doel van DePIN?

DePIN wil de gevestigde, rijke en gecentraliseerde partijen vervangen door een decentraal netwerk van gebruikers die gezamenlijk de infrastructuur opzetten, uitbreiden en onderhouden. Het wil de afhankelijkheid van personen en partijen zoals aandeelhouders en CEO's aanpakken door het leveren van een dienst waarbij de macht ligt bij de community zelf. Dit gebeurt met blockchain technologie als basis.

DePIN geeft Web3 nieuwe use cases en wil concurreren met techgiganten binnen Web2, zoals Google en Meta.

De kracht van DePIN

Een DePIN-netwerk kan een krachtig alternatief zijn omdat het middelen benut die mensen al dagelijks gebruiken:

Iedereen kan met zijn eigen hardware, data of energie bijdragen.
Hoe meer mensen meedoen, hoe sterker en goedkoper het netwerk wordt.
De community bepaalt samen de spelregels, in plaats van een centraal bestuur.

Door deze aanpak is DePIN in staat om bestaande infrastructuren in de toekomst mogelijk te vervangen. Dan moet de adoptie wel toenemen en DePIN door de maatschappij worden gezien als een goed en betrouwbaar alternatief.

Physical resource networks

De bestaande fysieke infrastructuur is een zeer duur systeem. Hiervoor moeten complete kabelnetwerken worden aangelegd. Daar gaan miljarden in om. Dit wordt gefinancierd door grote bedrijven en regeringen. Denk aan je internetprovider: wanneer je overstapt, kan het zijn dat de straat opengebroken moet worden om een kabel bij jou thuis aan te leggen.

Door de complexiteit van dit proces zijn er vaak slechts enkele grote spelers die de prijs bepalen voor de consument. Zij hebben een monopolie op hun product of dienst. Hun focus ligt op het terugverdienen van de investering en het maximaliseren van winst.

DePIN pakt dit probleem aan. Het biedt een minder kostenintensief alternatief waar iedereen aan kan bijdragen. Duizenden deelnemers kunnen namelijk kleine stukjes infrastructuur toevoegen, waardoor een groot en goed werkend systeem ontstaat. Denk aan het leveren van een hotspot om WiFi-diensten te leveren. Naarmate er meer deelnemers zijn, wordt het netwerk sterker en goedkoper.

Digital resource networks

Niet alleen de fysieke infrastructuur kan worden vervangen door DePIN. Er zijn ook genoeg voorbeelden waarbij DePIN digitale netwerken kan vervangen. Zo kunnen deelnemers hun computerkracht of energie delen, waardoor er geen duur graafwerk of zware hardware nodig is.

Voorbeelden van deelbare digitale middelen:

Bandbreedte (je internetverbinding delen).
Rekenkracht (overtollige GPU- of CPU-capaciteit beschikbaar stellen).
Opslagruimte (ongebruikte schijfruimte inzetten voor een decentrale cloud).
Energie (een overschot aan zonne-energie delen met je buren).

Omdat deze resources al bestaan en direct inzetbaar zijn, kunnen digitale DePIN-netwerken razendsnel groeien. Dit maakt ze vaak een eerste stap richting brede adoptie.

Macht van grote multinationals

Gecentraliseerde partijen hebben de macht om veranderingen door te voeren wanneer zij dat willen. Dit kan zijn om winsten te verhogen of om concurrenten aan te pakken. Vaak gebeurt dit in het nadeel van de gebruikers.

Voorbeelden:

YouTube dwingt kijkers richting betaalde abonnementen. Zonder abonnement word je overspoeld met vervelende advertenties.
Bedrijven schenden je privacy door je gegevens te verkopen aan derden. Hierdoor word je ongevraagd getarget met advertenties van bedrijven waar je niet om hebt gevraagd.
Concurrenten en startups worden opgekocht of weggedrukt om de monopolies van grote spelers te beschermen.

DePIN wil dit doorbreken door de macht terug te geven aan de gebruikers zelf.

Voorbeelden van DePIN netwerken

Er zijn inmiddels tal van DePIN-projecten die elk op hun eigen manier bijdragen aan een gedecentraliseerde infrastructuur. Enkele bekende voorbeelden zijn:

Filecoin: Dit netwerk maakt het mogelijk om ongebruikte opslagruimte te verhuren. Wie schijfcapaciteit aanbiedt, ontvangt FIL-tokens als beloning. Bestanden worden in fragmenten verdeeld en verspreid over meerdere nodes, waardoor gebruikers hun data veilig en efficiënt kunnen terughalen.
Arweave: In tegenstelling tot veel andere opslagoplossingen richt Arweave zich op permanente opslag. Via de zogeheten blockweave wordt content, variërend van artikelen tot NFT’s, één keer betaald en vervolgens voor altijd toegankelijk gemaakt.
Render Network: Dit platform creëert een marktplaats voor grafische rekenkracht. Eigenaren van krachtige GPU’s kunnen hun hardware beschikbaar stellen voor intensieve taken zoals 3D-rendering en animatie. Makers betalen hiervoor in RNDR-tokens en krijgen toegang tot betaalbare rekenkracht.
The Graph: Veel applicaties hebben blockchain-data nodig, zoals prijzen of transactiestatistieken. The Graph organiseert deze data via indexers en stelt ze toegankelijk voor ontwikkelaars. Hierdoor kunnen dApps direct beschikken over betrouwbare en actuele informatie.
Theta Network: Theta levert een gedecentraliseerde oplossing voor videostreaming. Gebruikers die bandbreedte en opslag bijdragen, worden beloond met THETA-tokens. Grote mediapartijen gebruiken het netwerk om video’s te verspreiden zonder afhankelijk te zijn van centrale servers.
Hivemapper: Met dashcams wordt een up-to-date wereldkaart opgebouwd. Chauffeurs die beeldmateriaal verzamelen, krijgen HONEY-tokens als beloning. Doordat de kaart dagelijks wordt vernieuwd, vormt dit project een alternatief voor traditionele kaartenplatforms.
IoTeX MachineFi: IoTeX koppelt apparaten uit de fysieke wereld, zoals sensoren, wearables en slimme thermostaten, aan de blockchain. Gebruikers kunnen data van hun apparaten beschikbaar stellen en daarvoor tokens ontvangen. Zo ontstaat een internet van ‘smart things’ dat eigendom is van de community.
Helium: Helium zet in op decentrale draadloze netwerken. Door thuis een hotspot te plaatsen, lever je IoT- en 5G-dekking in ruil voor HNT-tokens. Het project heeft al honderdduizenden actieve nodes en is uitgegroeid tot een toonaangevend DePIN-initiatief.
React Network: Dit netwerk richt zich op de energiemarkt. Via slimme meters kunnen huishoudens hun overtollige energie of batterijcapaciteit delen met de gemeenschap. Zodra er vraag is, wordt deze capaciteit benut en ontvangen deelnemers een beloning in tokens.
Bittensor: Bittensor bouwt een open en gedecentraliseerd AI-ecosysteem. Gebruikers die rekenkracht of machine learning-modellen bijdragen, worden beloond met het TAO-token. Het doel is een alternatief te bieden voor de gecentraliseerde AI-modellen van grote techbedrijven.
Pulse: Pulse combineert blockchain met gezondheidsdata. Wearables zoals smartwatches kunnen informatie over slaap, hartslag en activiteit veilig delen met het netwerk. Deelnemers die hun data beschikbaar stellen, krijgen daarvoor een beloning.
Plural Energy: Dit project maakt het mogelijk om direct te investeren in duurzame energie. Door middel van tokenized projecten kunnen deelnemers zonne- of windparken financieren en zo meeprofiteren van groene energieopwekking, zonder tussenkomst van traditionele energiebedrijven.

Voordelen van DePIN

Makkelijk en goedkoop om te starten. De meeste infrastructuur komt namelijk van de deelnemers, waardoor het goedkoop is om te beginnen en eenvoudig op te schalen, aangezien meer gebruik leidt tot een sterker netwerk.
Het gebruik van DePIN-diensten is vaak goedkoper dan dat van gevestigde grote bedrijven. Zij vragen vaak hoge abonnementskosten met soms verborgen kosten. Bij DePIN-projecten zijn de kosten transparant en eerlijker.
DePIN kent geen concurrentie tussen deelnemers. In plaats daarvan werken zij samen in plaats van tegen elkaar.
De beloningen worden eerlijk verdeeld onder de deelnemers, zonder tussenpersonen.
De blockchain is transparant, wat betekent dat alle gegevens openbaar zijn. Data bij centrale netwerken zijn daarentegen minder transparant en vaak verborgen.
DePIN is decentraal, wat betekent dat je niet afhankelijk bent van (grote) bedrijven die op ieder moment de voorwaarden kunnen veranderen, zoals prijzen of nieuwe beperkingen.
De blockchain blijft draaien. Dit betekent ook dat updates in real time kunnen plaatsvinden, zonder hoge kosten. Neem als voorbeeld Hivemapper, waar de kaart continu wordt geüpdatet. Bij Google Maps is dit een kostenintensief proces waarbij een volledige update moet worden uitgevoerd.
DePIN bouwt echte communities, anders dan bij grote bedrijven die alleen hun dienst willen verkopen en werknemers enkel belonen met een loon. Bij DePIN word je daadwerkelijk onderdeel van het project en voelt dat ook zo. Iedereen is in feite een aandeelhouder.
Bedrijven hebben te maken met hoge kostenposten, zoals bedrijfspanden, personeel, onderhoudskosten, ontwikkelingskosten en apparatuur. Bij een gedecentraliseerd netwerk zijn er veel minder kosten, omdat deelnemers op eigen initiatief bijdragen.

Nadelen van DePIN

Het bijdragen aan een DePIN-project kan technisch ingewikkeld zijn, waardoor gewone gebruikers te maken kunnen krijgen met complexe taken. Denk aan software-updates of het aanschaffen van speciale apparatuur. Dit kan deelnemers afschrikken en ertoe leiden dat ze afhaken.
Blockchain technologie en crypto zijn voor de meeste mensen nog onbekend. Ze hebben er wel van gehoord, maar weten er weinig van. Dit kan hen weerhouden om deel te nemen.
Kosten zijn hoger wanneer er nog niet veel deelnemers zijn. Met name startende projecten hebben hier last van: het kan duurder zijn om deel te nemen dan wat het oplevert. Dit kan ervoor zorgen dat projecten moeilijk van de grond komen.
De tokens die deelnemers krijgen als beloning zijn volatiel. Dat betekent dat de waarde van de inkomsten sterk kan schommelen. Dit kan onzekerheid veroorzaken, waardoor deelnemers afhaken.
Het gebruik van gecentraliseerde netwerken is vaak eenvoudiger. Mensen zijn hieraan gewend en het wordt maatschappelijk als normaal gezien. Het kan daarom lang duren voordat DePIN-crypto-projecten breed worden geadopteerd.
Concurreren met grote gevestigde bedrijven als Google, Microsoft en Amazon is een zware opgave. Zij beschikken over enorme hoeveelheden data en klanten en hebben daardoor een sterke marktpositie om concurrenten weg te drukken. Het kan jaren duren voordat een DePIN-project überhaupt wordt gezien als serieuze concurrent.

Conclusie

DePIN vertegenwoordigt een veelbelovende ontwikkeling binnen de blockchainwereld doordat het de macht over fysieke en digitale infrastructuur terugbrengt naar de gemeenschap. Door lage instapkosten, transparantie en eerlijke beloningen kan het model aantrekkelijk zijn voor zowel gebruikers als ontwikkelaars. Tegelijkertijd biedt het een alternatief voor de vaak dure, gesloten en winstgedreven diensten van Big Tech.

Toch kent DePIN ook uitdagingen. De technische drempel en onbekendheid met blockchain kunnen de adoptie vertragen, terwijl de concurrentiedruk van gevestigde bedrijven enorm is. Daarnaast blijft de volatiliteit van tokens een risico voor deelnemers.

Al met al ligt de kracht van DePIN in de combinatie van samenwerking, decentralisatie en schaalbaarheid. Als het de hobbels weet te overwinnen, kan DePIN uitgroeien tot een belangrijke schakel in de overgang naar een meer open, eerlijke en community-gedreven digitale en fysieke infrastructuur.